Mijn agrimatie
v

Agrimatie - informatie over de agrosector

Agrimatie > Thema's > Voedselprijzen
     
Voedselprijzen
Kies een indicator
Actuele voedselprijzen - Rundvlees

Prijzen in de rundvleesketen verder omlaag
22-2-2024

De consumentenprijsindex van rundvlees is in november 2023 op 139 punten (2015=100) geëindigd, tot dan toe het laagste niveau van 2023. De prijzen af boerderij en af vleesverwerker zijn ook verder gedaald. De prijsindex af verwerker (PPI) is in november 2023 op 153 geëindigd, de prijsindex af boerderij op 141 punten. Ook de PPI heeft het laagste niveau van het jaar bereikt. Desondanks waren de prijzen in de rundvleesketen in 2023 hoog. Prijzen van energie en voer hadden de prijzen van vlees van eind 2021 tot begin 2022 flink omhooggestuwd.




Prijsontwikkeling
De consumentenprijsindex (CPI) voor rund- en kalfsvlees is in november 2023 op 139 punten (2015=100) geëindigd, wat 5% lager is dan het recordniveau van juli en het laagste niveau in 2023. Na juli is de CPI alleen maar gedaald. De consumentenprijsindex lag in november 2023 op 2% lager dan in november 2022, maar 23% hoger dan in november 2021. In de eerste helft van 2021 is de consumentenprijs sterk omhooggegaan.

De prijsindex af vleesverwerking (PPI) is in november 2023 op 153 punten geëindigd. Dat is vergelijkbaar met voorgaande twee maanden, maar 10% lager dan de absolute recordhoogte van september 2022. Daarna is de PPI gestaag gedaald. Deze daling is met name op de buitenlandse afzetmarkt zichtbaar. Ondanks de daling staat de PPI hoog. Prijzen af verwerker zijn in 2021 en 2022 flink gestegen. De PPI lag in november 2023 14% hoger dan in november 2021 en 44% hoger dan in dezelfde periode in 2020.

De prijsindex af boerderij kwam in november 2023 uit op 141 punten, een daling van 8% ten opzichte van september, en het laagste niveau van het jaar. De prijzen liggen 25% lager dan de recordhoogte van mei-juni 2022, maar zijn nog steeds hoog na een flinke stijging eind 2021 - eerste helft 2022. In november 2023 zijn prijzen 14% lager dan in november 2022, maar 57% hoger dan dezelfde periode in 2020. Het totale aantal runderslachtingen is in de maanden tot november van 2023 iets hoger dan in dezelfde periode in 2021 en 2022.

De belangrijkste reden voor de prijsstijgingen in rundvleesprijzen zijn marktverstoringen door de oorlog in Oekraïne. Al in de aanloop van dit conflict stegen de prijzen van energie en voer enorm. De marktverstoringen door de oorlog in 2022 volgen de verstoringen tijdens de coronapandemie in 2020-2021 op, toen de prijzen af boerderij juist op een laag niveau kwamen te liggen.

Keten
Consumenten kopen vers rundvlees bij de slager of in de supermarkt. Supermarkten en speciaalzaken kopen vlees via de (importerende) groothandel of rechtstreeks van de vleesindustrie. De Nederlandse vleesindustrie doet ook aan export. Slachterijen kopen runderen rechtstreeks van de veehouders of met tussenkomst van handelaren en commissionairs. Runderen komen uit de vleesstierhouderij of de melkveehouderij. Kalveren komen uit de kalverhouderij. De meeste slachtingen van volwassen runderen in Nederland zijn de slachtingen van het afgestoten melkvee.

Rundveebedrijven
Het Nederlandse rundvlees komt van de melkveehouderij en van de vleesstierhouderij. De circa 23.500 bedrijven met rundvee houden in totaal 3,8 miljoen stuks rundvee, waarvan 167 duizend jongvee voor vleesproductie en circa 1 miljoen vleeskalveren. Ten opzichte van de melkveehouderij is de stierenhouderij een bescheiden tak van de landbouw.

Industrie
De vleesindustrie bestaat uit slachterijen, uitsnijderijen en vleesverwerkers. Nederland telt 285 grote en kleine slachterijen van vlees (geen pluimvee). Slechts negen runderslachterijen en zeven kalverslachterijen slachten meer dan 10.000 runderen per jaar. In 2022 zijn in totaal 482 duizend volwassen runderen geslacht met een totaal geslacht gewicht van 158 duizend ton. Er zijn verder 260 bedrijven die behoren tot de vleesverwerkende industrie. Vooral grotere bedrijven combineren slacht en verwerking.

Afzet
Nederland telt circa 980 grote en kleine groothandels in vlees en vleeswaren. Een deel van deze groothandels betreft importerende en exporterende groothandels. Ook bedrijven in de vleesverwerkende industrie zijn zowel in Nederland als op de buitenlandse markten actief. In 2022 werden meer rundvlees en vleesproducten geëxporteerd dan geïmporteerd. De handelsbalans voor vlees van runderen (vers gekoeld of bevroren) komt op een uitvoerwaarde van 1,1 miljard euro (Eurostat). Van de totale vleesexport is circa 85% export van in Nederland geproduceerd of verwerkt vlees en 15% wederuitvoer of doorvoer.

De Nederlandse consument koopt vlees vooral via supermarkten en via de foodservice (horeca, catering). Beide kennen een aantal grote inkooppartijen. Op de retailmarkt zijn de inkooporganisaties van supermarkten Ahold Delhaize (36% marktaandeel), Jumbo (21% marktaandeel) en Superunie (26% gezamenlijk marktaandeel van aangesloten winkelformules) de belangrijkste afzetpartijen voor de vleesindustrie.

In 2022 werd voor circa 750 mln. euro aan rundvlees verkocht via supermarkten. De consumptie van rundvlees in Nederland is relatief stabiel. In 2021 was het verbruik van rundvlees (15,3 kg) per hoofd van de bevolking iets lager dan de jaren voor corona (15,5 in 2018 en 2019). Dit heeft te maken met het wegvallen van de consumptie van rundvlees in de foodservice en een onvolledige verschuiving van de vraag naar rundvlees voor thuisbereiding.

Er is een seizoenspatroon in de afzet, met pieken in januari, het barbecueseizoen en in december (feestdagenmaand).

Prijsvorming
De prijsontwikkeling van rundvlees wordt beïnvloed door de marktdynamiek in Nederland en in het buitenland. In Nederland maken supermarkten raamcontracten met leveranciers van rundvlees over de prijs en andere voorwaarden, bijvoorbeeld over aanvoervolumes tijdens bijzondere (piek)momenten, maar ook over duurzaamheids- en kwaliteitseisen.

Ondanks de seizoenspatronen volgen de prijzen af boerderij van Nederlandse slachtrunderen, de producentenprijzen en de consumentenprijzen elkaar slechts in beperkte mate. Contracten met de retailers kunnen prijsschommelingen tijdelijk dempen. Ook is het belang van de import van rundvlees voor de consumptie in Nederland groot. Daarbij komt dat de inkoop van vlees slechts één van de kostencomponenten is bij de productie van vlees en vleeswaren in de verwerkende industrie en distributie via de retail.

In het kader van het EU-landbouwmarkt- en prijsbeleid is rundvlees jarenlang een beschermd product geweest, waarbij de overheid de prijs ondersteunde. Door een reeks hervormingen is de markt geliberaliseerd. Vroeger speelden fysieke veemarkten een belangrijke rol. Om verspreiding van veeziektes te voorkomen, zijn de meeste veemarkten aan het begin van deze eeuw gesloten. Met de opkomst van het internet zijn virtuele veemarkten ontstaan die het mogelijk maken voor veehouders de prijsontwikkelingen beter te volgen.

In het kader van het EU-landbouwmarkt- en prijsbeleid is rundvlees jarenlang een beschermd product geweest, waarbij de overheid de prijs ondersteunde. Door een reeks hervormingen is de markt geliberaliseerd. Vroeger speelden fysieke veemarkten een belangrijke rol. Om verspreiding van veeziektes te voorkomen, zijn de meeste veemarkten aan het begin van deze eeuw gesloten. Met de opkomst van het internet zijn virtuele veemarkten ontstaan die het mogelijk maken voor veehouders de prijsontwikkelingen beter te volgen.



Kies een keten
Contactpersoon
Elsje Oosterkamp
0317 484655
 

Alles over
  • Algemeen
    >
  • Economie
    >
  • Maatschappij
    >
  • Milieu
    >
Referenties
• Gegevens over de PPI 2012-heden van CBS Statline (Indices van laatste 5 maanden zijn voorlopige gegevens).
• Gegevens over de gebruikte PPI 2005-2012 van CBS Statline.
• Gegevens over de gebruikte CPI 2000-heden van CBS-Statline (indices van de laatste maand zijn voorlopige gegevens).


Meer informatie
Toelichting indicator
Thema omschrijving
Beleidsinformatie
Archief



naar boven