| Stikstofbedrijfsoverschot per ha - Derogatiebedrijven |
Fluctuerend stikstofbedrijfsoverschot in de laatste 5 jaar
|
30-10-2024
|
Het stikstofbedrijfsoverschot op bedrijven in het derogatiemeetnet is in 2022 gestegen naar 180 kg/ha. Ten opzichte van 2021 daalde de afvoer van stikstof met 14 kg per hectare, terwijl de stikstofaanvoer per hectare juist steeg met 11 kg per hectare.
|
Stikstofbedrijfsoverschot gestegen in 2022
In 2022 steeg het gemiddelde stikstofbedrijfsoverschot naar 180 kg/ha op bedrijven in het derogatiemeetnet. In 2021 bedroeg het gemiddelde stikstofbedrijfsoverschot nog 155 kg/ha. Niet eerder in de periode vanaf 2006 was het stikstofbedrijfsoverschot zo laag als in 2021. Enkele jaren daarvoor, in 2018, was het gemiddelde stikstofbedrijfsoverschot juist het hoogst in vergelijking met de gehele periode 2016 tot en met 2022. In de gehele periode 2017 tot en met 2022 valt op dat het gemiddelde stikstofbedrijfsoverschot tussen jaren nogal fluctueert met respectievelijk 164, 197, 163, 183, 155 en 180 kg/ha. De weersomstandigheden, bijvoorbeeld zeer droog weer in 2018 in vrijwel heel Nederland en juist zeer gunstige groeiomstandigheden in 2021, lijken van invloed te zijn geweest op deze schommelingen. In 2022 was het stikstofbedrijfsoverschot in de regio’s Klei en Zand 230 het hoogst met respectievelijk 191 en 190 kg/ha gevolgd door de Zandregio 250 met 184 kg/ha. De Lössregio en de Veenregio hadden in 2022 de laagste stikstofbedrijfsoverschotten met respectievelijk 163 en 148 kg/ha.
Stikstofaanvoer via kunstmest in 2022 op laagste niveau, maar aanvoer via voer gestegen
In 2022 lag de gemiddelde aanvoer van stikstof per hectare op 350 kg/ha. Dat is meer dan de aanvoer in 2021 van 339 kg/ha en ook meer dan het langjarig gemiddelde van 344 kg/ha. De grootste stikstofaanvoerposten op de bedrijven in het derogatiemeetnet zijn voer en kunstmest. De stikstofaanvoer via voer nam in 2022 toe met 20 kg/ha ten opzichte van 2021 naar 218 kg/ha. De stikstofaanvoer uit kunstmest nam in 2022 af met 5 kg/ha ten opzichte van het voorgaande jaar naar 118 kg. Niet eerder in de periode 2006 tot en met 2022 was de gemiddelde stikstofaanvoer uit kunstmest zo laag op bedrijven in het derogatiemeetnet. De bijdrage van organische mest, dieren en plantaardige producten aan de totale stikstofaanvoer was in alle jaren van beperkt belang. In 2022 ging het in totaal om 14 kg/ha. De stikstofaanvoer via voer was in 2022 veruit het hoogst in de regio Zand 230 met 280 kg/ha, op afstand gevolg door de Lössregio met 227 kg/ha. De Zandregio 230 was in 2022 ook het meest intensief qua melkproductie per hectare. In de regio Zand 250 was de stikstofaanvoer via voer het laagst met 187 kg/ha. De stikstofaanvoer via kunstmest was in 2022 veruit het hoogst in de Kleiregio met 133 kg/ha en veruit het laagst in de Lössregio met 91 kg/ha. De totale aanvoer van stikstof was in 2022 het hoogst in de regio Zand 230 met 405 kg/ha, gevolgd door de Kleiregio (342 kg/ha), de Lössregio (325 kg/ha), de Veenregio (313 kg/ha) en de Zandregio 250 (310 kg/ha).
Stikstofafvoer in 2022 gedaald
In 2022 daalde de totale stikstofafvoer naar 170 kg/ha ten opzichte van 184 kg/ha in 2021. Over de gehele periode 2006-2022 gezien, vertoont de totale stikstofafvoer op bedrijven in het derogatiemeetnet echter een stijgende trend. Vooral na 2013 (139 kg stikstofafvoer per hectare) vond een forse stijging plaats naar 196 kg/ha in 2017. In 2018 daalde de totale stikstofafvoer naar 170 kg/ha. De afname van de stikstofafvoer in 2018 en 2022 is het gevolg van een fors lagere afvoer van plantaardige producten (dit betreft aanleg en eventueel verkoop van ruwvoer) als gevolg van lagere graslandopbrengsten. Deze afvoer bedroeg respectievelijk 9 en 11 kg/ha in 2018 en 2022 en is daarmee het laagst in de hele periode 2006 tot en met 2022. In het groeizame jaar 2021 bedroeg de afvoer van plantaardige producten 29 kg/ha.
De grootste stikstofafvoerpost op bedrijven in het derogatiemeetnet betreft in alle jaren de afvoer via dierlijke producten (vooral melk). In 2022 ging het om 87 kg/ha en week daarmee niet veel af van 2021 met 86 kg/ha. De gemiddelde afvoer van organische mest was over de gehele periode 2006 tot en met 2022 bezien het hoogst in de jaren 2015 tot en met 2017 met 55 tot en met 60 kg/ha en daalde in de jaren daarna naar 45 tot en met 50 kg/ha. De afvoer via organische mest was in 2022 veruit het hoogst in de regio Zand 230 met 78 kg/ha, op afstand gevolgd door de Lössregio met 50 kg/ha. De hoge stikstofafvoer via organische mest in de regio Zand 230 is het gevolg van enerzijds de hoge intensiteit en anderzijds van de regelgeving, waarbij vanaf 2014 bij derogatie nog maximaal 230 kg stikstof per hectare uit dierlijke mest mag worden aangewend op zandgrond in de provincies Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg in plaats van 250 kg stikstof.
De totale afvoer van stikstof was in 2022 het hoogst in de regio Zand 230 met 216 kg/ha, gevolgd door de Veenregio (164 kg/ha), de Lössregio (163 kg/ha) en de Kleiregio (151 kg/ha). De stikstofafvoer was het laagst in de Zandregio 250 met 127 kg/ha.
|