| Fosfaatbodemoverschot per ha - Derogatiebedrijven |
Fosfaatbodemoverschot boven langjarig gemiddelde in 2022
|
30-10-2024
|
In 2022 bedroeg het fosfaatbodemoverschot gemiddeld 16 kg/ha op bedrijven in het derogatiemeetnet. Dat is significant meer dan het langjarig gemiddelde (2006 tot en met 2021) van 9 kg/ha. Over de gehele periode 2006 tot en met 2022 laat het fosfaatbodemoverschot een dalend trend zien. In 2021 was het fosfaatbodemoverschot met -4 kg/ha beduidend lager dan in 2022. De stijging in 2022 was het gevolg van zowel een hogere aanvoer als een lagere afvoer van fosfaat per hectare.
|
Fosfaatbodemoverschot gestegen in 2022
In 2022 werd een gemiddeld fosfaatbodemoverschot van 16 kg/ha gerealiseerd, 20 kg/ha hoger dan in 2021 en 7 kg/ha hoger dan het langjarige gemiddelde. Over de gehele periode 2006-2022 vertoont het fosfaatbodemoverschot een dalende trend. In 2014 was de gemiddelde fosfaatafvoer per hectare op bedrijven in het derogatiemeetnet voor het eerst groter dan de gemiddelde fosfaataanvoer, waardoor het fosfaatbodemoverschot negatief was (-6 kg/ha) en er dus netto fosfaat werd onttrokken aan de bodem. Ook in 2016, 2017 en 2021 was het gemiddelde fosfaatbodemoverschot negatief en lag daarmee onder het niveau van evenwichtsbemesting. Het relatief hoge fosfaatoverschot in 2022 is waarschijnlijk een gevolg van minder groeizame weersomstandigheden waardoor er meer voer moest worden aangekocht en er minder voorraadaanleg van ruwvoer was. Het jaar 2021 was daarentegen juist groeizaam met hoge graslandopbrengsten en daardoor relatief veel fosfaatonttrekking. Voor alle jaren geldt dat de spreiding in het fosfaatbodemoverschot per hectare groot was. In 2022 had de 25% bedrijven met de laagste bodemoverschotten een overschot van minder dan 3 kg/ha, terwijl de 25% bedrijven met de hoogste overschotten een overschot had van meer dan 29 kg/ha.
Het fosfaatbodemoverschot was in 2022 het laagst in de Veenregio met gemiddeld 12 kg/ha en het hoogst in de Zandregio 250 met 21 kg/ha. De regio’s Klei, Zand 230 en Löss zaten hier tussenin met respectievelijk 15, 16 en 17 kg/ha en verschillen dus niet veel van elkaar.
Voer grootste fosfaataanvoerpost, aanvoer fosfaatkunstmest naar 0
Over de gehele periode 2006-2022 is er een dalende trend in de totale fosfaataanvoer op bedrijven in het derogatiemeetnet. In 2022 nam de totale fosfaataanvoer echter wel toe naar gemiddeld 85 kg/ha, 10 kg/ha meer dan in 2021 en 6 kg/ha boven het langjarig gemiddelde (2006 tot en met 2021). De fosfaataanvoer bestond in alle jaren grotendeels uit aanvoer van voer. In 2022 ging het gemiddeld om 78 kg/ha. De bijdrage van kunstmest, organische mest, dieren en plantaardige producten aan de totale fosfaataanvoer was gering met in totaal 7 kg/ha in 2022. De stijging van de totale fosfaataanvoer in 2022 is geheel het gevolg van meer fosfaataanvoer via voer. De totale aanvoer van fosfaat in 2022 was het hoogst in de regio Zand 230 met 106 kg/ha op afstand gevolgd door de Lössregio met 83 kg/ha, de Veenregio met 78 kg/ha en de Kleiregio met 77 kg/ha. De aanvoer in de regio Zand 250 was het laagst met gemiddeld 71 kg/ha.
Het gebruik van fosfaatkunstmest is gedaald naar afgerond 0 kg/ha. In 2006 werd gemiddeld nog 11 kg fosfaatkunstmest per hectare gebruikt, in 2009 was dit gedaald tot 3 kg/ha en sinds 2015 is dit afgerond 0 kg/ha (met uitzondering van 2020 met afgerond 1 kg/ha). Door aanscherping van de fosfaatgebruiksnormen hebben de bedrijven in het derogatiemeetnet er steeds meer voor gekozen om de fosfaatgebruiksruimte in te vullen met dierlijke mest. Vanaf 2014 is het gebruik van fosfaatkunstmest niet meer toegestaan op derogatiebedrijven. Hierbij was 2014 een overgangsjaar waarin gebruik onder voorwaarden nog mogelijk was.
Fosfaatafvoer gedaald in 2022
Fosfaatafvoer vindt plaats in de vorm van dierlijke producten, organische mest, dieren en plantaardige producten. In 2022 daalde de totale fosfaatafvoer naar gemiddeld 69 kg/ha, 10 kg/ha minder dan in 2021. Deze daling is het gevolg van een afname van de afvoer van fosfaat via plantaardige producten van 15 kg/ha in 2021 naar 2 kg/ha in 2022. Afvoer van plantaardige producten betreft de aanleg en eventueel verkoop van ruwvoer en deze afvoerpost is gedaald als gevolg van relatief lage graslandopbrengsten in 2022. In 2021 was de totale fosfaatafvoer in vergelijking met de voorgaande drie jaren relatief hoog door een grotere fosfaatafvoer via plantaardige producten als gevolg van groeizame weeromstandigheden. Over de gehele periode 2006-2022 is er een stijgende trend in de totale fosfaatafvoer op bedrijven in het derogatiemeetnet waarneembaar.
In de regio Zand 230 was de totale fosfaatafvoer in 2022 veruit het hoogst met 89 kg/ha. Daarna volgden de Lössregio met 66 kg/ha, de Veenregio met 65 kg/ha en de Kleiregio met 62 kg/ha. In de Zandregio 250 was de totale fosfaatafvoer in 2022 het laagst met 51 kg/ha.
|