Mijn agrimatie
v

Agrimatie - informatie over de agrosector

Agrimatie > Thema's > Voedselprijzen
     
Voedselprijzen
Kies een indicator
Actuele voedselprijzen - Varkensvlees

Consumentenprijs varkensvlees blijft hoog, ketenprijzen dalend
22-2-2024

De prijs van varkensvlees in de winkel vertoont de afgelopen maanden een licht stijgende trend en kwam in november uit op 140 punten, een stijging van 3% ten opzichte van september en 3% hoger dan vorig jaar in november. De industrieprijs en af-boerderijprijs zijn in de laatste maanden juist gedaald, met respectievelijk 5 en 6%.



Prijsontwikkeling
Ondanks een verlaging van de industrieprijs en af-boerderijprijs in de tweede helft van 2023 blijft de consumentenprijs op een hoog niveau, met een stijgende tendens in de laatste maanden van het jaar. De index van de consumentenprijzen van varkensvlees is sinds het begin van de oorlog in Oekraïne omhooggeschoten tot tussen de 135 tot 140 punten en kwam van een niveau van 116 punten in januari 2022. In november komt de index van de consumentenprijzen voor het eerst boven op de 140 punten. Deze doorgaande stijging is niet in lijn met de dalende inkoopprijs voor de retail. Nu is dat wel vaker het geval: de retailprijs voor varkensvlees heeft een eigen dynamiek.

De indices van de industrie- en af-boerderijprijzen zijn sinds juli 2023 dalende, van 193 punten in juli naar 174 punten in november voor de PPI en van 203 in juli voor de afboerderijprijs naar 172 punten in november. In de Europese Unie is de totale productie van varkensvlees de afgelopen twee jaren gedaald, onder druk van hoge voerprijzen, uitbraken van Afrikaanse varkenspest en toenemende welzijnseisen.

De productie in de eerste elf maanden van 2023 lag circa 7% lager dan in dezelfde periode in 2022. Deze daling vindt in vrijwel alle EU-lidstaten plaats. Nu de voerprijzen weer gedaald zijn (17% lager in december 2023 dan gemiddeld in het jaar 2022), en de opbrengstprijs gestegen is, belanden varkensbedrijven weer in de zwarte cijfers. De daling in Europese productie lijkt te stabiliseren. De lichte daling van de af-boerderijprijs is in lijn met het reguliere seizoenspatroon. Er lijkt dus enigszins rust in de prijzen te zijn gekomen in de productiekolom.

Keten 
Het varkensvlees wordt in de supermarkt of bij de slager gekocht. Supermarkten en slagers kopen varkensvlees van de vleesindustrie. Die bestaat uit slachterijen en vleesverwerkers. Slachterijen kopen vleesvarkens van veehouders rechtstreeks of via veehandelaren. Veehouders produceren vleesvarkens in gespecialiseerde bedrijven of gesloten bedrijven. Zeugenbedrijven zijn belangrijke toeleveranciers van biggen voor de gespecialiseerde bedrijven. De gesloten bedrijven produceren de eigen biggen.

Varkenshouderijen
De in totaal circa 2.600 bedrijven met vleesvarkens produceren bijna 18 miljoen vleesvarkens. Hiervan worden ongeveer 0,9 miljoen dieren geëxporteerd. Daarnaast worden er circa 7 miljoen biggen over de grens verkocht. 

Industrie
De verwerking van varkensvlees is voor een belangrijk deel gekoppeld aan de slachterijen. De grootste vier slachterijen hebben een aandeel van circa 90%. Er zijn in 2022 in Nederland circa 17,2 miljoen varkens geslacht. De vleesindustrie slacht en verwerkt de dieren tot vers vlees en vleeswaren, die voor een groot deel worden geëxporteerd. Voor de productie wordt ook varkensvlees geïmporteerd. De zelfvoorzieningsgraad van de Nederlandse varkensvleesketen ligt op ruim 300%.

Afzet
Circa 60% van het varkensvlees en 80% van de vleeswaren wordt in de supermarkt gekocht. Daarnaast loopt ongeveer 35% van het varkensvlees via de buitenhuishoudelijke markt (horeca, ziekenhuizen enzovoort). Consumenten kopen meer varkensvlees in januari, vaak aangemoedigd door reclameacties. Verder wordt meer vlees gekocht in het barbecueseizoen en is er een piek in december. Supermarkten kopen varkensvlees hoofdzakelijk van de Nederlandse vleesindustrie.

Prijsvorming
De prijsontwikkeling van het pakket varkensvlees dat de consument in de supermarkt koopt, is opvallend vlak, zij het dat de gemiddelde prijs in het najaar, vooral in november, iets hoger ligt. De retail heeft een eigen prijsbeleid dat beperkt beïnvloed wordt door de inkoopprijs. Het prijsniveau bij concurrenten, promotieacties en de rol van vlees in het totale productassortiment van supermarkten spelen ook een rol. Prijsbewegingen van industrie (producentenprijs) en boeren (af boerderij) vertonen daarom nauwelijks samenhang met de consumentenprijs. Voor de handel tussen de slachterijen en supermarkten worden jaarcontracten gebruikt. Daarbinnen vindt per vier weken overleg plaats over reclameacties. Afhankelijk van onder andere het weer vinden dagelijks correcties plaats op de bestelde volumes. Slachterijen geven de prijsbewegingen op hun afzetmarkt door aan de varkenshouders. De markten voor varkens en varkensvlees in Noordwest-Europa zijn nauw met elkaar verweven. De prijsvorming is vrij. Door de seizoenseffecten in de afzet op detailhandelsniveau schommelen ook de wekelijkse slachterij- en handelsnoteringen of opbrengsten van vleesvarkens. De EU heeft zelfvoorzieningsgraad in varkensvlees van ruim 120%, wat betekent dat de prijsvorming invloed ondervindt van de prijzen op derde markten buiten Europa.

Prijsindices
De consumentenprijsindex (CPI) is gebaseerd op varkensvlees bij supermarkten en slagers. De producentenprijsindex (PPI) is gebaseerd op de opbrengstprijzen van producenten van vers of gekoeld varkensvlees bij afzet naar het binnenland. De af-boerderijprijs is gebaseerd op de wekelijkse noteringen voor slachtvarkens. De indices zijn herzien, waarbij het jaar 2015 op 100% is gezet.


Kies een keten
Contactpersoon
Elsje Oosterkamp
0317 484655
 

Alles over
  • Algemeen
    >
  • Economie
    >
  • Maatschappij
    >
  • Milieu
    >
Referenties
• Gegevens over de PPI 2012-heden van CBS Statline (Indices van laatste 5 maanden zijn voorlopige gegevens).
• Gegevens over de gebruikte PPI 2005-2012 van CBS Statline.
• Gegevens over de gebruikte CPI 2000-heden van CBS-Statline (indices van de laatste maand zijn voorlopige gegevens).



Meer informatie
Toelichting indicator
Thema omschrijving
Beleidsinformatie
Archief



naar boven