Verkoopkanaal - Levensmiddelen
|
Omzet in voedsel naar verkoopkanaal
|
| 19-12-2024 |
|
Grote diversiteit aan verkoopkanalen
Detailhandel en foodservice zijn verantwoordelijk voor distributie van voedsel aan Nederlandse consumenten. Onder de detailhandel vallen traditionele supermarkten, gespecialiseerde detailhandel met een breed of smal assortiment (natuurvoedingswinkels, buitenlandse supermarkten, speciaalzaken voor vis, kaas, brood, groenten en fruit etc.), en puur online detailhandel van voedingsmiddelen. De foodservice bestaat uit restaurants, cafés, catering, etc. en richt zich vooral op het verkopen van bereide maaltijden en ander voedsel voor buitenhuishoudelijk gebruik.
Consumenten kunnen kiezen voor de aankoop van voedsel op locatie of thuisbezorging. Veel bedrijven in de detailhandel en foodservice richten zich op e-commerce. Dat kunnen winkels en horeca zijn met fysieke outlets, maar ook puur online bedrijven. Voor de horeca zijn het vaak derde partijen met internetportals en -koeriersdiensten die thuisbezorgactiviteiten op zich nemen.
Detailhandel is het belangrijkste afzetkanaal met ongeveer 71% van de voedseluitgaven in 2023. Binnen de detailhandel zijn supermarkten goed voor het grootste deel van de voedseluitgaven in Nederland, 60%. Het tweede belangrijke kanaal was de foodservice met ongeveer 29% van alle bestedingen aan voedsel in 2023 (zie tabel).
Ontwikkeling van de omzet van eten en drinken in Nederland; supermarkten, gespecialiseerde winkels en foodservice, 2020-2023 |
| Supermarkten a | 37,2 | 36,9 | 39,1 | 43,5 | -1 | 6 | 11 | | Speciaalzaken, winkels in voedingsmiddelen b c d | 6,3 | 6,3 | 6,8 | 7 | -1 | 8 | 3 | | Foodservice | 12,3 | 13,3 | 19 | 21,3 | 8 | 43 | 12 |
Sterke inflatie in 2022 en 2023 bepalend voor voedselomzet
In het decennium vóór de coronacrisis veranderden de aandelen van de belangrijkste verkoopkanalen niet veel. Wél werd foodservice iets populairder. Het aandeel van de foodservice in de totale omzet van eten en drinken nam over de jaren toe met enkele procenten (op basis van data Foodstep). In de coronajaren 2020-2021 zijn er tijdelijke verstoringen in de belangrijkste afzetkanalen geweest, door het wegvallen van foodservice en een verschuiving van de afzet naar de retail. Na corona zijn de verhoudingen tussen de verkoopkanalen weer hersteld.
In 2022 en 2023 is de stijging van prijzen van producten en diensten bepalend voor de ontwikkeling van de voedselomzetten. Zo zijn in beide jaren de consumentenprijzen voor voedingsmiddelen in de detailhandel met 9-11% gestegen, zie tabel. De omzet van voedsel in supermarkten is in 2023 ten opzichte van 2022 met bijna 11% gestegen, dat is net onder de totale voedselprijsstijgingen in dit kanaal, en daarmee een indicatie van een kleine daling in verkocht volume (-1%). De cijfers voor de foodservice laten ook een flinke groei zien in 2022-2023 in de omzet in voeding, 13%. In dit afzetkanaal zijn in 2023 prijsstijgingen waargenomen variërend van 4% tot 11% afhankelijk van de deelsector. Naar schatting is de groei van het volume aan verkocht voedsel met circa 4% positief. Voor andere winkels met voedingsmiddelen is de ontwikkeling van de omzet in 2023 nog niet bekend.
Lichte groei omzet online door inflatie in 2023
In de coronaperiode heeft E-commerce in voeding een flinke impuls gekregen met stijgingen in de omzet van meer dan 10%. In 2023 zijn de omzetgroeicijfers lager. Op basis van de cijfers van FSIN steeg de omzet van online foodretail in dat jaar met ruim 3% naar circa 5,0 mld. euro, en van online foodservice met bijna 4% naar 3,5 mld. euro. De positieve groeicijfers zijn gerelateerd aan de inflatie. Volgens FSIN zijn de volumes juist gedaald.
De grootste supermarktformule versterkt positie, voor andere supermarkten wisselend beeld
De marktaandelen van supermarktformules in Nederland laten in 2023 verschillende ontwikkelingen zien. Volgens de cijfers van zowel Circana als NielsenIQ heeft Albert Heijn met enkele tienden procent zijn positie als marktleider met een aandeel van circa 37% versterkt. Dit komt mede door de overname van Jan Linders. Het marktaandeel van Jumbo, de tweede supermarktformule van het land met circa 21% aandeel, is juist met enkele tienden procent gedaald. De ontwikkelingen van kleinere formules onder de inkooporganisatie Superunie zijn wisselend. In totaal heeft deze groep formules een marktaandeel van circa 26%. De twee hard discounters op de Nederlandse markt, Aldi en Lidl, zien ook een verschil in de ontwikkeling van hun positie. Aldi (ruim 5% marktaandeel) krimpt met enkele tienden procent. Lidl (circa 11% marktaandeel) heeft juist zijn positie kunnen behouden (Nielsen IQ) of met enkele tiende procent versterken (Circana).
|