| Omzet - Land- en tuinbouw |
Omzet multifunctionele landbouw gestegen naar ruim 1,6 miljard euro
|
28-1-2025
|
De omzet van de multifunctionele landbouw in Nederland wordt in 2023 geschat op circa 1,68 miljard euro. Dit is flink meer dan in eerdere jaren. Deze groei komt mede door het herstel na Covid-19-pandemie, prijsstijgingen door de hoge de inflatie, de uitbreiding van activiteiten en verdere professionalisering. De boerderijverkoop was in 2023 het grootste segment met een omzet van 595 miljoen euro, gevolgd door zorglandbouw (450 miljoen euro) en recreatie (362 miljoen euro). De agrarische kinderopvang bracht aan omzet 158 miljoen euro op, natuurbeheer 116 miljoen euro en boerderijeducatie slechts 0,9 miljoen euro. Dit blijkt uit recent onderzoek van Wageningen University & Research in de reeks Kijk op multifunctionele landbouw in opdracht van het ministerie van LVVN.
|
Boerderijverkoop
Na de coronaperiode heeft de boerderijverkoop zich verder ontwikkeld met een verschuiving naar middelgrote verkooppunten, die beter bestand bleken tegen de stijgende kosten en inflatie. Door de toenemende vraag naar lokale producten groeiden deze grotere winkels in omzet, terwijl kleinere verkooppunten de inflatie onvoldoende in hun prijzen konden doorberekenen en daardoor in aantal afnamen. De totale omzet voor directe verkoop van voedsel steeg tussen 2020 en 2023 van 370 miljoen euro naar 460 miljoen euro. Daarnaast wordt voor het eerst ook de omzet uit huisverkoop van siergewassen en boomkwekerij meegenomen in de omzetmeting. Deze omzet is geschat op 135 miljoen euro. Met 68 miljoen euro ligt de omzet uit huisverkoop het hoogst binnen de pot- en perkplantensector. Met de huisverkoop uit de sector siergewassen en boomteelt erbij komt de totale omzet boerderijverkoop in 2023 op 595 miljoen euro.
Zorglandbouw
De omzet in de zorglandbouw is tussen 2020 en 2023 met 135 miljoen euro (+40%) gestegen naar 450 miljoen euro. De sterke omzetgroei komt voort uit indexering van tarieven vanwege de hoge inflatie, het aanbieden van zwaardere vormen van zorgondersteuning voor volwassenen en meer woonzorg (7x24 uur), beide met hogere tarieven. Daarnaast is door verdere professionalisering groei gerealiseerd binnen bestaande activiteiten (meer cliënten, hogere bezettingsgraad) bij een gelijk blijvend aantal boerderijen met zorglocaties. De gemiddelde omzet per zorgboerderij wordt geschat op 345.000 euro. De spreiding in omzet tussen bedrijven is nog steeds groot: dit komt door de diversiteit tussen zorgbedrijven in omvang (aantallen cliënten), type zorg, maar ook door ondernemerskwaliteiten.
Recreatie
In 2020 werd de sector zwaar geraakt door de Covid-19-pandemie. Dit leidde tot een omzetdaling van 35% in 2020 ten opzichte van 2018. In 2023 herstelde de omzet zich en kwam uit op 362 miljoen euro, meer dan een verdubbeling ten opzichte van 2020. Hiervan komt 260 miljoen euro voor rekening van verblijfsrecreatie en 102 miljoen euro voor dagrecreatie. De sector heeft zich hersteld, met een groeiende vraag naar zowel dag- als verblijfsrecreatie, wat onder andere resulteerde in een hogere bezettingsgraad. Een deel van de omzetgroei komt door hogere prijzen als gevolg van inflatie. Binnen recreatie is de omzetgroei het sterkst bij verblijfsrecreatie. Het aantal vakantiehuisjes groeide met circa 15%, met een aanzienlijke stijging in bezettingsgraad en een prijsaanpassing in lijn met de inflatie.
Agrarische kinderopvang
De omzet in de agrarische kinderopvang is tussen 2020 en 2023 gestegen van 115 mln. euro naar 158 mln. euro. Deze omzet¬stijging komt bij de tak kinderopvang vandaan. Kinderopvang is kinderdagopvang (KDV), buitenschoolse opvang (BSO), vakantieopvang en peuteropvang. Bij kinderopvang is er een toename van het aantal kindplaatsen, een hoger uurtarief in lijn met de inflatie en een toegenomen bezettingsgraad die zorgen voor een hogere omzet, gemiddeld 1,4 miljoen euro per bedrijf. Een deel van de omzetstijging is toe te schrijven aan de peuteropvang (13 miljoen euro) die nu is meegenomen in de cijfers. De omzet van gastouderopvang is gedaald tot 3 mln. euro door een afnemend aantal gastouders. De gemiddelde omzet van een agrarische gastouderopvang komt in 2023 uit op 25.000 euro.
Agrarisch natuurbeheer
De totale omzet van het agrarisch natuurbeheer is tussen 2020 en 2023 met 38 miljoen euro gestegen tot 116 miljoen euro. Deze toename is het gevolg van meer beschikbaar budget voor Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb). Hiermee komt de gemiddelde omzet per bedrijf uit op circa 9.900 euro, een toename van bijna 3.000 euro ten opzichte van 2020. De provincie met het hoogste bedrag aan uitbetalingen voor agrarisch natuurbeheer is Friesland (23,4 miljoen euro), gevolgd door Gelderland met 18,1 miljoen euro.
Boerderijeducatie
Ook boerderijeducatie werd in 2020 qua omzet zwaar geraakt door de Covid-19-pandemie. De omzet is in 2023 gestegen tot circa 900.000 euro door de groei in het aantal bedrijven, bezoeken van schoolkinderen die weer terug zijn op het niveau van voor 2020 en een toename van de vergoeding. De bijdrage aan de totale omzet uit multifunctionele landbouw blijft gering, maar boerderijeducatie draagt wel in belangrijke mate bij aan de profilering van de land- en tuinbouw en het platteland.
|