| Actuele voedselprijzen - Rundvlees |
Stijgende prijstrends blijven doorzetten in de gehele rundvleesketen
|
2-12-2025
|
De consumentenprijsindex van rundvlees is in september 2025 uitgekomen op 167 punten (2020=100). Dat is een krappe 2% hoger dan de index in augustus 2025. De producentenprijsindex is in september 2025 uitgekomen op 194 punten, een stijging van 2% ten opzichte van een maand eerder. De af-boerderijprijsindex komt uit op 245 punten en is met een half procentpunt minder hard gestegen ten opzichte van augustus 2025. Alle drie de prijsindexcijfers liggen meer dan 30% boven het prijsindexniveau van september 2024.
|
Prijsontwikkeling
De consumentenprijsindex voor rund- en kalfsvlees is in september 2025 op 167 punten (2020=100) uitgekomen: dat is een krappe 2% hoger dan augustus 2025 en ruim 33% hoger dan september 2024. Na de prijsstijging begin 2022 en de stabilisering rond dat hogere prijsniveau in de periode daarna, is de CPI licht gedaald van mei tot en met oktober 2024. Vanaf november 2024 is de index opnieuw gestegen en die stijging houdt vooralsnog aan. Deze stijging in CPI is het gevolg van een doorvertaling van de sterk gestegen prijzen bij de vleesverwerkende industrie en veehouders als gevolg van schaarste in rundvlees.
De producentenprijsindex is in september 2025 met circa 2% gestegen naar 194 punten, ten opzichte van 192 punten in augustus dit jaar. De prijzen af verwerker zijn in 2021 en 2022 flink gestegen door marktverstoringen van de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne. Tussen september 2022 en augustus 2024 was de prijsindex redelijk stabiel, met afwisselend een kleine daling of stijging. Vanaf augustus 2024 neemt de prijsindex weer toe met maar liefst 48 punten naar het huidige niveau. Het aanbod van slachtrunderen is laag, waardoor vleesverwerkers meer bieden om de slachthaken te vullen, wat zorgt voor een opwaartse prijstrend. Vooralsnog lukt het de verwerkers deze prijzen door te berekenen aan de consument.
De prijsindex af boerderij kwam in september 2025 uit op 245 punten, een stijging van een half procent in vergelijking met augustus 2025 en een stijging van 44% ten opzichte van dezelfde maand vorig jaar. Sinds mei 2023 daalde de prijsindex van 170 punten naar 147 punten in januari 2024. In 2024 is de index weer gestegen en deze stijging zet versterkt door in 2025. Het aantal runderslachtingen in Nederland ligt ondanks de hogere prijzen in juli 2025 bijna 9% lager dan in dezelfde periode in 2024. Volgens het Global Beef Quarterly rapport van Raboresearch (Global beef quarterly) kenmerkt de rundvleesmarkt zich op dit moment door een wereldwijd krap aanbod van runderen en stijgende prijzen, gedreven door dalende productievolumes in belangrijke regio’s. De droogte in Noord-Amerika heeft geleid tot kleinere rundveestapels in de VS en Canada. De totale productie in de EU27 + het VK ligt bijna 4% lager dan vorig jaar, met dalingen in onder andere Frankrijk (-4%) en Duitsland (-7%).
Door de aanhoudende krapte op de Europese rundvleesmarkt blijven de prijzen van slachtkoeien, vleesstieren en rosékalveren deze zomer en vroege herfst hoog. De Europese Commissie rapporteert dat de rundvleesproductie in 2025 verder is gedaald en dat het aantal beschikbare slachtdieren afneemt, waardoor de aanbodkrapte structureel blijft (EC, 2025). Voor het najaar wordt geen herstel van de productie verwacht. Frankrijk, Duitsland en Spanje blijven de grootste EU-producenten, terwijl Nederland stabiel in de middenmoot blijft maar met lagere slachtvolumes dan vorig jaar.
Keten
Consumenten kopen vers rundvlees bij de slager of in de supermarkt. Supermarkten en speciaalzaken kopen vlees via de (importerende) groothandel of rechtstreeks van de vleesindustrie. De Nederlandse vleesindustrie doet ook aan export. Slachterijen kopen runderen rechtstreeks van de veehouders of met tussenkomst van handelaren en commissionairs. Runderen komen uit de vleesstierhouderij of de melkveehouderij. Kalveren komen uit de kalverhouderij. De meeste slachtingen van volwassen runderen in Nederland zijn de slachtingen van het afgestoten melkvee.
-Rundveebedrijven
Het Nederlandse rundvlees komt van de melkveehouderij en van de vleesstierhouderij. De circa 23.500 bedrijven met rundvee houden in totaal 3,8 miljoen stuks rundvee, waarvan 167 duizend jongvee voor vleesproductie en circa 1 miljoen vleeskalveren. Ten opzichte van de melkveehouderij is de stierenhouderij een bescheiden tak van de landbouw.
-Industrie
De vleesindustrie bestaat uit slachterijen, uitsnijderijen en vleesverwerkers. Nederland telt 285 grote en kleine slachterijen van vlees (geen pluimvee). Slechts negen runderslachterijen en zeven kalverslachterijen slachten meer dan 10.000 runderen per jaar. In 2022 zijn in totaal 482 duizend volwassen runderen geslacht met een totaal geslacht gewicht van 158 duizend ton. Er zijn verder 260 bedrijven die behoren tot de vleesverwerkende industrie. Vooral grotere bedrijven combineren slacht en verwerking.
-Afzet
Nederland telt circa 980 grote en kleine groothandels in vlees en vleeswaren. Een deel van deze groothandels betreft importerende en exporterende groothandels. Ook bedrijven in de vleesverwerkende industrie zijn zowel in Nederland als op de buitenlandse markten actief. In 2022 werden meer rundvlees en vleesproducten geëxporteerd dan geïmporteerd. De handelsbalans voor vlees van runderen (vers gekoeld of bevroren) komt op een uitvoerwaarde van 1,1 miljard euro (Eurostat). Van de totale vleesexport is circa 85% export van in Nederland geproduceerd of verwerkt vlees en 15% wederuitvoer of doorvoer.
De Nederlandse consument koopt vlees vooral via supermarkten en via de foodservice (horeca, catering). Beide kennen een aantal grote inkooppartijen. Op de retailmarkt zijn de inkooporganisaties van supermarkten Ahold Delhaize (36% marktaandeel), Jumbo (21% marktaandeel) en Superunie (26% gezamenlijk marktaandeel van aangesloten winkelformules) de belangrijkste afzetpartijen voor de vleesindustrie.
In 2022 werd voor circa 750 mln. euro aan rundvlees verkocht via supermarkten. De consumptie van rundvlees in Nederland is relatief stabiel. In 2021 was het verbruik van rundvlees (15,3 kg) per hoofd van de bevolking iets lager dan de jaren voor corona (15,5 in 2018 en 2019). Dit heeft te maken met het wegvallen van de consumptie van rundvlees in de foodservice en een onvolledige verschuiving van de vraag naar rundvlees voor thuisbereiding.
Er is een seizoenspatroon in de afzet, met pieken in januari, het barbecueseizoen en in december (feestdagenmaand).
Prijsvorming
De prijsontwikkeling van rundvlees wordt beïnvloed door de marktdynamiek in Nederland en in het buitenland. In Nederland maken supermarkten raamcontracten met leveranciers van rundvlees over de prijs en andere voorwaarden, bijvoorbeeld over aanvoervolumes tijdens bijzondere (piek)momenten, maar ook over duurzaamheids- en kwaliteitseisen.
Ondanks de seizoenspatronen volgen de prijzen af boerderij van Nederlandse slachtrunderen, de producentenprijzen en de consumentenprijzen elkaar slechts in beperkte mate. Contracten met de retailers kunnen prijsschommelingen tijdelijk dempen. Ook is het belang van de import van rundvlees voor de consumptie in Nederland groot. Daarbij komt dat de inkoop van vlees slechts één van de kostencomponenten is bij de productie van vlees en vleeswaren in de verwerkende industrie en distributie via de retail.
In het kader van het EU-landbouwmarkt- en prijsbeleid is rundvlees jarenlang een beschermd product geweest, waarbij de overheid de prijs ondersteunde. Door een reeks hervormingen is de markt geliberaliseerd. Vroeger speelden fysieke veemarkten een belangrijke rol. Om verspreiding van veeziektes te voorkomen, zijn de meeste veemarkten aan het begin van deze eeuw gesloten. Met de opkomst van het internet zijn virtuele veemarkten ontstaan die het mogelijk maken voor veehouders de prijsontwikkelingen beter te volgen.
|