| Actuele voedselprijzen - Rundvlees |
Prijzen in de gehele rundvleesketen verder gestegen
|
18-3-2025
|
De consumentenprijsindex van rundvlees is in januari 2025 uitgekomen op 136 punten (2020=100). Dat is ruim 3% hoger dan de index in november 2024. De prijsindices van rundvlees af boerderij en af verwerker zijn in januari 2025 uitgekomen op respectievelijk 188 en 164 punten. De af-boerderijprijsindex is met bijna 7% en de af-verwerkersprijsindex is met ruim 5% gestegen ten opzichte van november 2024.
|
Prijsontwikkeling
De consumentenprijsindex voor rund- en kalfsvlees is in januari 2025 op 136 punten (2020=100) geëindigd; ruim 3% hoger dan twee maanden geleden. In de eerste helft van 2022 is de consumentenprijs sterk omhooggegaan en blijft sindsdien rond dat hoge niveau. Vanaf mei tot en met oktober 2024 is de consumentenprijsindex elke maand iets gedaald met in totaal 2 punten. Vanaf november is de index weer aan het stijgen tot 136 punten in januari 2025. De sterk gestegen prijzen bij de vleesverwerkende industrie en veehouders vertaalt zich door in de consumentprijsindex.
De prijsindex af vleesverwerking is in januari 2025, ten opzichte van november 2024, met 5% gestegen naar 164 punten. De prijzen af verwerker zijn in 2021 en 2022 flink gestegen, ver voor de stijging in consumentenprijzen uit. Vanaf september 2022 zijn de prijzen af verwerker geleidelijk gedaald tot en met november 2023. Daarna liet de index weer een lichte stijging zien, gevolgd door een daling vanaf mei. Vanaf augustus 2024 neemt de index weer toe met maar liefst 21 punten naar het huidige niveau. De buitenlandse producentenprijsindex ligt in januari 2025 op een iets hoger niveau dan de binnenlandse. Over het algemeen ligt de binnenlandse index hoger dan de buitenlandse in het afgelopen jaar. Het hoge prijsniveau af vleesverwerking is een gevolg van de hoge prijzen af boerderij.
De prijsindex af boerderij kwam in januari 2025 uit op 188 punten, een stijging van 7% in vergelijking met november 2024. Sinds mei 2023 is de prijsindex gedaald van 170 punten naar 147 punten in januari 2024. Vanaf januari 2024 is de index weer gestegen en ligt een jaar later rond het niveau van de prijspiek in 2022. Het aantal runderslachtingen in Nederland ligt in januari 2025 op bijna hetzelfde niveau als in dezelfde periode in 2024. De rundermarkt kenmerkt zich op dit moment door een goede vraag naar slachtvee. De prijzen van slachtkoeien, vleesstieren en rosé kalveren stijgen de afgelopen maanden. Eurostat voorspelt dat de Europese rundvleesproductie in de tweede helft van dit jaar met ongeveer 2% toeneemt ten opzichte van dezelfde periode in 2024. Frankrijk blijft de grootste rundvleesproducent in de EU, gevolgd door Duitsland en Spanje. Nederland bezet de zevende plaats qua rundvleesproductie.
Keten
Consumenten kopen vers rundvlees bij de slager of in de supermarkt. Supermarkten en speciaalzaken kopen vlees via de (importerende) groothandel of rechtstreeks van de vleesindustrie. De Nederlandse vleesindustrie doet ook aan export. Slachterijen kopen runderen rechtstreeks van de veehouders of met tussenkomst van handelaren en commissionairs. Runderen komen uit de vleesstierhouderij of de melkveehouderij. Kalveren komen uit de kalverhouderij. De meeste slachtingen van volwassen runderen in Nederland zijn de slachtingen van het afgestoten melkvee.
Rundveebedrijven
Het Nederlandse rundvlees komt van de melkveehouderij en van de vleesstierhouderij. De circa 23.500 bedrijven met rundvee houden in totaal 3,8 miljoen stuks rundvee, waarvan 167 duizend jongvee voor vleesproductie en circa 1 miljoen vleeskalveren. Ten opzichte van de melkveehouderij is de stierenhouderij een bescheiden tak van de landbouw.
Industrie
De vleesindustrie bestaat uit slachterijen, uitsnijderijen en vleesverwerkers. Nederland telt 285 grote en kleine slachterijen van vlees (geen pluimvee). Slechts negen runderslachterijen en zeven kalverslachterijen slachten meer dan 10.000 runderen per jaar. In 2022 zijn in totaal 482 duizend volwassen runderen geslacht met een totaal geslacht gewicht van 158 duizend ton. Er zijn verder 260 bedrijven die behoren tot de vleesverwerkende industrie. Vooral grotere bedrijven combineren slacht en verwerking.
Afzet
Nederland telt circa 980 grote en kleine groothandels in vlees en vleeswaren. Een deel van deze groothandels betreft importerende en exporterende groothandels. Ook bedrijven in de vleesverwerkende industrie zijn zowel in Nederland als op de buitenlandse markten actief. In 2022 werden meer rundvlees en vleesproducten geëxporteerd dan geïmporteerd. De handelsbalans voor vlees van runderen (vers gekoeld of bevroren) komt op een uitvoerwaarde van 1,1 miljard euro (Eurostat). Van de totale vleesexport is circa 85% export van in Nederland geproduceerd of verwerkt vlees en 15% wederuitvoer of doorvoer.
De Nederlandse consument koopt vlees vooral via supermarkten en via de foodservice (horeca, catering). Beide kennen een aantal grote inkooppartijen. Op de retailmarkt zijn de inkooporganisaties van supermarkten Ahold Delhaize (36% marktaandeel), Jumbo (21% marktaandeel) en Superunie (26% gezamenlijk marktaandeel van aangesloten winkelformules) de belangrijkste afzetpartijen voor de vleesindustrie.
In 2022 werd voor circa 750 mln. euro aan rundvlees verkocht via supermarkten. De consumptie van rundvlees in Nederland is relatief stabiel. In 2021 was het verbruik van rundvlees (15,3 kg) per hoofd van de bevolking iets lager dan de jaren voor corona (15,5 in 2018 en 2019). Dit heeft te maken met het wegvallen van de consumptie van rundvlees in de foodservice en een onvolledige verschuiving van de vraag naar rundvlees voor thuisbereiding.
Er is een seizoenspatroon in de afzet, met pieken in januari, het barbecueseizoen en in december (feestdagenmaand).
Prijsvorming
De prijsontwikkeling van rundvlees wordt beïnvloed door de marktdynamiek in Nederland en in het buitenland. In Nederland maken supermarkten raamcontracten met leveranciers van rundvlees over de prijs en andere voorwaarden, bijvoorbeeld over aanvoervolumes tijdens bijzondere (piek)momenten, maar ook over duurzaamheids- en kwaliteitseisen.
Ondanks de seizoenspatronen volgen de prijzen af boerderij van Nederlandse slachtrunderen, de producentenprijzen en de consumentenprijzen elkaar slechts in beperkte mate. Contracten met de retailers kunnen prijsschommelingen tijdelijk dempen. Ook is het belang van de import van rundvlees voor de consumptie in Nederland groot. Daarbij komt dat de inkoop van vlees slechts één van de kostencomponenten is bij de productie van vlees en vleeswaren in de verwerkende industrie en distributie via de retail.
In het kader van het EU-landbouwmarkt- en prijsbeleid is rundvlees jarenlang een beschermd product geweest, waarbij de overheid de prijs ondersteunde. Door een reeks hervormingen is de markt geliberaliseerd. Vroeger speelden fysieke veemarkten een belangrijke rol. Om verspreiding van veeziektes te voorkomen, zijn de meeste veemarkten aan het begin van deze eeuw gesloten. Met de opkomst van het internet zijn virtuele veemarkten ontstaan die het mogelijk maken voor veehouders de prijsontwikkelingen beter te volgen.
|