| Opbrengsten - Glasgroententeelt |
Opbrengststijging voor glasgroentebedrijf door energieverkoop, goede prijzen en goed weer
|
19-12-2022
|
Voor het gemiddelde glasgroentebedrijf nemen in 2022 de geraamde totale opbrengsten met ruim 30% toe tot bijna 3,7 miljoen euro. Deze groei is in vergelijking met voorgaande jaren zeer fors. De groei is het gevolg van een stijging van de omvang van een gemiddelde bedrijf (6%), sterk verbeterde (komkommer)prijzen en gemiddeld genomen veel hogere opbrengsten vanuit de verkoop van elektriciteit.
|
Uiteraard spelen ook zaken zoals ondernemerschap, verkoopstrategie, bedrijfsinrichting, investeringsbeslissingen en teeltomstandigheden op een individueel bedrijf mee bij de uiteindelijke resultaten. Hieronder worden de ontwikkelingen per gewas weergegeven waaruit een gemiddeld glasgroentebedrijf zijn opbrengsten ontvangt.
Gemiddelde opbrengst groei tomaat lager dan bedrijfsgrootte groei
De tomatenteelt heeft in 2022 een zeer bijzonder jaar achter de rug. Omdat belichte telers van tomaten in het najaar van 2021 forse kostenstijgingen voorzagen, hebben een aantal telers hun belichte teelt stopgezet. Dit had impact op de volumes in het voorjaar van 2022. Voor het najaar zal een grotere groep telers belichting selectief gaan inzetten. Hierdoor zal begin 2023 het beschikbare volume verder afnemen. De prijzen in het eerste kwartaal waren best goed voor de kleinere groep overgebleven telers. Ondanks de latere opstart van teelten, herstelde de productieachterstand zich snel naarmate het productieseizoen vorderde. Aangespoord door meer zon en minder graaddagen bleek de productie nog best in orde. De verkoopprijzen bleven, onverwacht, ook relatief hoog. Wel bleef, net als vorig jaar, de productie dit jaar onder druk staan door het ToBrFV-virus. In juni hadden nog altijd 41 bedrijven te maken met dit virus (NVWA, 2022). Hierbij stonden de snoeptomaten wat onder prijsdruk. Hoewel op een gemiddeld bedrijf de opbrengsten uit tomaten nog beperkt stegen, was deze stijging lager dan de bedrijfsgroei van het gemiddelde bedrijf. De mutatie van de tomaatopbrengsten is van belang voor het gemiddelde glasgroentebedrijf omdat 31% van het glasgroenteareaal (2022) uit tomaten bestaat. In het gemiddelde bedrijf is dan ook het belang van tomaat groot.
Paprikaopbrengsten gestegen voor gemiddeld bedrijf
De opbrengsten uit paprika voor het gemiddelde bedrijf zijn volgens deze raming gestegen met ruim 10%. Naast de bedrijfsgroottegroei van ongeveer 6,5% en een groter belang in het gemiddelde bedrijf, is er een kleine plus in waarde geraamd. Deels heeft de groei te maken met een wegingsfactoreffect. De hogere geraamde prijs kreeg pas later in het seizoen vorm waardoor de opbrengst met een kleine plus kon worden afgesloten. Van de totale opbrengsten van het gemiddelde glasgroentebedrijf bestaat ruim 16% in 2022 uit opbrengsten uit paprika. Dit aandeel lag in 2021 een stuk hoger. Dit heeft onder andere te maken met de groei van het aandeel inkomsten uit de verkoop van elektriciteit. De mutaties in de opbrengsten voor een gemiddeld paprikabedrijf blijven, ondanks dat, van groot belang.
Komkommeropbrengsten voor gemiddeld bedrijf pieken
Extreem goede prijzen voor komkommers per stuk dit jaar zorgden ervoor dat voor het gemiddelde bedrijf de opbrengsten sterk toenamen. Niet geheel duidelijk is waarom deze prijzen zo hoog lagen dit jaar. Hoewel er wat later werd begonnen met telen, en er minder belichte teelt was, zorgde veel zonlicht vanaf maart dat het voorjaar, de zomer en het najaar goed verliepen en de jaarproductie nauwelijks veranderde. Het mooie weer stimuleerde ook de verkoop. En blijkbaar maakt het de consument niet veel uit wat hiervoor moet worden betaald (Groentefruithuis, 2022). Voor een gemiddeld bedrijf wordt geraamd dat de opbrengst stijgt van 350.000 naar 470.000 euro: dit is een toename van ongeveer 30%, vooral veroorzaakt door een hogere prijs. Overigens blijft het aandeel van de komkommeropbrengst lager dan de paprika- en tomatenopbrengsten bij het gemiddelde glasgroentebedrijf in 2022.
Sterke toename opbrengsten uit energieverkoop door stijging verkoopprijs
Andere belangrijke opbrengsten voor glasgroentebedrijven worden gegenereerd uit de verkoop van elektriciteit. De verkoop staat ook sterk in verband met de kostenkant van energie (zie kosten glasgroenten). In vergelijking met sierteeltbedrijven is de gemiddelde bedrijfsomvang van een glasgroentebedrijf groter en wordt er relatief minder areaal belicht, waardoor in de groenteteelt de warmtekrachtinstallaties (wkk) beduidend meer ingezet worden voor de elektriciteitsproductie voor de verkoop. De sparkspread voor de warmtekrachtinstallaties was, net als vorig jaar, zeer goed. Ondanks dat, is er in deze raming vanuit gegaan dat het volume van de teruglevering van elektriciteit daalde. Telers optimaliseerden de teruglevermomenten. Hierbij speelt vraag en aanbod van elektriciteit een rol en het al dan niet gebruiken van CO2 voor de teelt. Er werd vorig jaar al veel teruggeleverd en dit jaar werd minder intensief geteeld, waardoor er ook minder verkoopvolume beschikbaar kwam. De opgewekte elektriciteit werd eerst voor eigen gebruik ingezet. De opbrengst steeg sterk door gestegen verkoopprijzen van het wel beschikbare verkoopvolume. Daarnaast vraagt de netbeheerder telers de overtollige elektriciteit in te zetten om het elektriciteitsnet stabiel te houden. Wanneer dat gebeurt, wordt een vergoeding gegeven. In welke mate bedrijven (een deel van) hun energiecontracten verkopen aan andere bedrijven en zo inkomsten genereren is onbekend.
Gemiddeld nemen de inkomsten uit de verkoop van energie in 2022 naar verwachting dus opnieuw sterk toe. Met een dergelijke volatiele markt zoals dit jaar, blijkt een exacte voorspelling hiervan over dit jaar nagenoeg onmogelijk. Zeker ook omdat de laatste 2 maanden van het jaar moeilijk te ramen zijn vanwege de verschillende keuzes die ondernemers maken. Definitieve cijfers over 2022 moeten uitwijzen wat de werkelijke ontwikkelingen zijn geweest. Een toename van een kleine 5 ton naar 1,2 miljoen euro van de inkomsten uit de verkoop van elektriciteit is nu ingerekend. Met een dergelijke toename zijn de inkomsten uit de verkoop van elektriciteit goed voor een aandeel van ongeveer 32% in de totale opbrengsten van een gemiddeld glasgroentebedrijf. Vorig jaar lag dat nog op ongeveer 18%. Overigens beschikt niet elk glasgroentebedrijf over een wkk-installatie. Als een bedrijf enkel beschikt over een verwarmingsketel, dan is het hierboven geschetste plaatje wel totaal anders.
Overige opbrengsten
De overige opbrengsten op een glasgroentebedrijf bestaan onder andere uit werkzaamheden die voor derden worden uitgevoerd. Hieronder vallen bijvoorbeeld de sorterings- en verpakkingswerkzaamheden, verkoop van handelsartikelen en verhuur van koelcellen. In 2022 stijgen deze opbrengsten ongeveer 7%.
|