| Opbrengsten - Melkveehouderij |
Opbrengsten melkveehouderij gestegen
|
18-12-2024
|
De totale opbrengsten op bedrijfsniveau voor de melkveehouderij worden in 2024 geraamd op gemiddeld 671.000 euro. Dit is een stijging van 4,5% ten opzichte van 2023. De stijging van de melkopbrengsten van 49.000 euro wordt voor een belangrijk deel ongedaan gemaakt door een lagere waardering van de ruwvoervoorraden. Het weer was wisselvallig maar groeizaam en er zal naar verwachting 7% meer gras in voorraad zijn die tegen lagere prijzen wordt gewaardeerd. De graskwaliteit was namelijk iets minder omdat de voederwaarde over het hele seizoen lager was. De snijmaisvoorraad is wel 7% lager door lager geraamde opbrengsten (CBS-oogstraming). Doordat het gemiddeld aantal melkkoeien per bedrijf met ruim 1% toeneemt en de melkproductie per koe gelijk blijft, stijgt de hoeveelheid melk per bedrijf met ruim 1%. Samen met de hogere melkprijs zorgt dit ervoor dat de melkopbrengst is toegenomen met 9,5%. De prijzen voor nuchtere kalveren (stier en vaars) zijn in 2024 gestegen (+4%) evenals die van de slachtkoeien (+1,5%). De totale omzet en aanwas neemt hierdoor met 1.300 euro toe. Het effect van blauwtong is moeilijk te kwantificeren. De inschatting is dat de opbrengst uit de verkoop van koeien en kalveren een half procent lager is.
|
Zuivelnoteringen
De Nederlandse zuivelnoteringen daalden in 2023 tot september om daarna een stijging in te zetten. Begin november 2024 resulteerde dit in een 77% hogere notering voor boter in vergelijking met het laagste punt in 2023. Voor de andere zuivelnoteringen was het herstel met 20 tot 32% minder groot. Over de eerste 10 maanden van 2024 ligt de notering van boter 38% hoger dan over geheel 2023; de andere noteringen stegen minder of bleven stabiel. Omdat ongeveer de helft van de Nederlandse melk tot kaas wordt verwerkt, is de prijsontwikkeling hiervan belangrijk. De EU-kaasprijs steeg in 2024 met bijna 10%; duidelijk minder dan de zuivelnoteringen voor boter (+39%) en voor volle melkpoeder (+14%). Omdat de kaasprijs in 2023 steeg, is de gemiddelde kaasprijs in 2024 in vergelijking met 2023 gelijk gebleven.
De volatiliteit in de internationale zuivelmarkt is wederom groot. Dit wordt goed weerspiegeld in de Global Dairy Trade prijsindex. Deze index daalde vanaf maart 2022 tot en met augustus 2023 (met af en toe een kleine opleving). Na augustus 2023 steeg de index met 46%. De helft van de stijging komt voor rekening van 2024. De openbaar beschikbare Italiaanse en Nederlandse spotprijzen daalden fors tot aan mei 2023. Daarna was een stijgende tendens waarneembaar tot aan november 2023. Vervolgens zette zich een lichte daling in tot aan april 2024. Hierna steeg de prijs met circa 50% tot aan half november 2024. Gemiddeld is de Italiaanse spotprijs minder gestegen dan de Nederlandse. Daarbij moet wel worden opgemerkt dat deze spotprijzen maar op een klein deel van de melk betrekking hebben.
Melkaanvoer
In 2024 zal de melkaanvoer in Nederland naar verwachting bijna 2% lager uitkomen. In juli en augustus was de aanvoer meer dan 3% teruggelopen ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. In oktober was dit 1,5% minder. De daling van de melkaanvoer komt door een lager aantal melkkoeien. Door blauwtong, een ziekte die zich in 2024 veel meer en al veel eerder heeft verspreid dan in 2023, is de melkproductie per koe niet toegenomen. Over alle bedrijven met runderen inclusief schapen was het aandeel dat besmet was in 2023 bijna een kwart. In 2024 is dit aandeel opgelopen naar 38%. De Europese melkproductie was tot en met augustus 2024 0,1% hoger dan het jaar daarvoor (gecorrigeerd voor de schrikkeldag) en liet hiermee een ander beeld zien dan in Nederland over die periode (-2,3%). Binnen Europa neemt, naast Nederland, alleen in Ierland de melkproductie af (-5%). In Polen neemt de melkproductie het meest toe (+3,7%). In de meeste andere belangrijke zuivelproducerende landen buiten Europa is het beeld in melkproductie divers. In Argentinië neemt de melkproductie af met meer dan 10% en in Australië neemt deze bijna 4% toe. In de andere belangrijke zuivellanden is de verandering minder dan 1%.
Handel in zuivelproducten
In Nederland wordt de meeste melk tot kaas verwerkt. Over de eerste 6 maanden van 2024 nam de wereldhandel in kaas met 5,9% toe. De belangrijkste exporteurs van kaas op de wereldmarkt (met tussen haakjes de toe- of afname van hun export) zijn EU-27 (0), Australië (+34%), de VS (+24%), het VK (+18%) en Nieuw-Zeeland (-10%). Voor de volle en magere melkpoeders nam de export op de wereldmarkt met respectievelijk 1,4% toe en 6,4% af, waar Nieuw-Zeeland ook een groot aandeel in heeft. Omdat dit land een groot aandeel heeft in de wereldhandel, dragen de veranderingen in de Nieuw-Zeelandse exportstromen substantieel bij aan het volume van de wereldhandel en kunnen daardoor een sterke invloed hebben op de prijs. Voor Nieuw-Zeeland nam de export van volle melkpoeder met 5% toe; die van de magere melkpoeder nam 4% af. Over de eerste 6 maanden van 2024 nam de bijdrage van de EU-27 en de VS aan de wereldhandel voor magere melkpoeder af met circa 10%. Voor Australië was er nog een toename 36%. Voor boter nam totale export af met 10%; de Nieuw-Zeelandse export nam af met 13% en die van de EU-27 met 6%.
Prijzen
De gemiddelde melkprijs voor 2024 neemt naar verwachting ten opzichte van 2023 met 8,5% toe en komt uit op 51,5 euro per 100 kilogram inclusief nabetaling en toeslagen. Hiermee is de melkprijs gemiddeld 4 euro hoger dan een jaar eerder. De prijzen voor nuchtere kalveren (stier en vaars) zijn in 2024 gestegen (+4%) evenals die van de slachtkoeien (+1,5%). De prijzen van nuchtere stierkalveren en slachtkoeien liggen in 2024 respectievelijk 33% en 19% boven het gemiddelde van de periode 2019-2023.
Biologische melkprijs versus gangbaar
De prijs voor biologische melk wordt in 2024 ingeschat op 60 euro per 100 kilogram melk, inclusief nabetaling. Dit is bijna een halve euro hoger dan in 2023. Sinds 2013 is de biologische melkprijs losgekoppeld van de gangbare melkprijs. Beide prijzen bewegen sindsdien onafhankelijk van elkaar. Vooral in 2016 was het verschil groot: gemiddeld 20 eurocent per kilogram melk. Dit kwam vooral door de lage gangbare melkprijs terwijl het verschil in 2022 5 eurocent per kg was mede door de hoge gangbare prijs. In 2024 wordt een plus op de biologische melkprijs ten opzichte van de gangbare melkprijs van 8,5 eurocent per kilogram melk ingeschat. Over de periode 2013-2024 lag de melkprijs op de biologische melkveebedrijven gemiddeld 12,7 eurocent hoger.
|