| Productieomstandigheden - Glasgroententeelt |
Wederom komt energie naar voren als een cruciaal aspect
|
18-12-2023
|
Het Nederlandse teeltjaar 2023 werd bepaald door een sombere start van het jaar en de keuzes die telers moesten maken aan het einde van 2022 en het begin van 2023, als reactie op de energiecrisis. De totale productie van glasgroenten is afgenomen als gevolg van gewijzigde teeltplannen en energiebeheer.
|
In 2022 voerden telers bezuinigingen door, soms werden teelten geëxtensiveerd, en bedrijfsmiddelen werden geoptimaliseerd om aan de nieuwe omstandigheden te voldoen. Dit effect zette zich voort in 2023. Sommige telers begonnen later met het telen, anderen plaatsten extra schermen in de kas of voerden verdere isolatiemaatregelen door. Weer anderen investeerden in energiezuinigere ledverlichting, waarbij ze soms (gedeeltelijk) overschakelden van SON-T lampen. Bovendien zijn benaderingen zoals Het Nieuwe Telen en &39;weerbaarder telen&39; steeds gebruikelijker geworden in de glasgroenteteelt.
Sinds 2022 ligt de focus bij telers steeds meer op het realiseren van een zo optimaal mogelijke productie met zo laag mogelijke input en/of het zo nauwkeurig mogelijk inzetten van elektriciteit, gas, aardwarmte of zonnepanelen, indien beschikbaar. Het aanpassen aan deze nieuwe benadering vergde inspanning en ging soms ook ten koste van de kwaliteit, maar dit gold alleen als het bedrijf deze opties ter beschikking had. Voor bedrijven die alleen ketelgas met een flexibel contract hadden, was het soms noodzakelijk om de kassen (tijdelijk) leeg te laten als het enige (red)middel.
Het weer in 2023 liet zich kenmerken door een donkere start van het jaar en een overvloedige regenval. Het was een uitdagend jaar voor de teelt van glasgroenten. De sombere lente van 2023 met weinig zonneschijn leidde tot beperkte gewasgroei, wat resulteerde in een verminderde productie. Hierop volgde echter een tweeweekse hittegolf in juni, vergezeld van overvloedige zonneschijn, waardoor de planten zich snel ontwikkelden en er tijdelijk een verhoogde productie was. Ten slotte, dankzij het milde najaar in combinatie met de warme zomerweken, konden de glasgroenteoogsten over het algemeen wat langer doorgaan in vergelijking met vorig jaar (uitzondering de aardbeien oogst, die oogst had door de sterke weerswisselingen dit jaar vanaf de zomer last van teelt- en kwaliteitsproblemen).
In 2023 vertoonden zich diverse weersextremen:
In januari was het ongeveer 2 graden zachter dan gebruikelijk, en deze maand kenmerkte zich door overvloedige neerslag, vooral in de eerste 20 dagen. Februari volgde met een gemiddelde temperatuur van 5,7°C, wat 1,8 graden zachter was dan normaal. Hoewel deze maand uitzonderlijk droog was, met slechts 21 mm neerslag, behoorde het tot de top 5 van droogste februarimaanden in de afgelopen jaren. Maart was voornamelijk nat, met neerslaghoeveelheden die Nederland op de 4e plaats plaatsten. De temperatuur in maart was 0,5 graden zachter dan normaal. April kenmerkte zich door veel bewolkte dagen en temperaturen die lager waren dan gebruikelijk voor die tijd van het jaar. Mei begon nat maar werd later droog en zonnig, waarbij de temperatuur binnen normale grenzen bleef. Een opmerkelijk droge periode begon op 13 mei en duurde al 36 dagen. Juni was buitengewoon zonnig en recordwarm, met temperaturen die ruim 3 graden boven de norm uitkwamen, en een unieke reeks van 13 opeenvolgende zomerse dagen in de geschiedenis. Juli verliep over het algemeen normaal, maar het laatste 10 dagen van de maand waren koel, nat en had weinig zonneschijn. Augustus begon zeer nat, met veel plaatsen die al ruim 100 mm neerslag hadden ontvangen tot de 6e van de maand. Vanaf 11 augustus verbeterde het weer met zomerse dagen. De laatste week van augustus was echter weer vrij nat en aan de koele kant. September begon recordwarm in de eerste 10 dagen van de maand. Oktober had een warme start, gevolgd door opvallend natte dagen, wat resulteerde in een recordnatte maand. Ook november is een zeer natte maand geweest.
|