| Productieomstandigheden - Glasgroententeelt |
Energie, energie, en energie en dan een hele tijd niks...
|
19-12-2022
|
Het teeltjaar 2022 stond in het teken van de unieke situatie van de hoge energieprijzen. Hierdoor voerden telers besparingen door, werd er in sommige gevallen geëxtensiveerd en werden de bedrijfsmiddelen geoptimaliseerd aan de nieuwe omstandigheden.
|
In 2021 begon het jaar koud met een schaatsperiode in februari. Dit jaar bleef dit telers bespaard. Het jaar begon relatief warm en in januari en februari ook, ten opzichte van 2021, vrij donker. In maart kwam er veel licht en dit zorgde voor een zeer goede start van het reguliere teeltseizoen. Het gehele jaar bleef de globale straling overigens boven die van 2021 uit komen.* Met uitzondering van juni en september was de temperatuur ook hoger. Het aantal graaddagen lag 14% lager dan in 2021. Deze omstandigheden hielpen telers zich aan te passen aan een nieuw teeltregime. In 2022 moesten veel telers het wiel opnieuw uitvinden. Sommige telers startten later met telen, andere brachten extra schermen in de kas aan of voerden verdere isolatiemaatregelen door. Andere telers investeerden in energiezuinigere ledverlichting en schakelden daarmee (soms deels) over vanuit de SON-T-lampen. ‘Het Nieuwe Telen’ en ‘weerbaarder telen’ zijn de moderne termen die worden gebezigd. Soms gingen deze verandering sneller dan gepland. Tot voor kort was de inzet van telers vooral gericht op de maximale productie per m2. Nu ligt de focus steeds meer op een zo optimaal mogelijke productie bij zo laag mogelijke input en/of zo juist mogelijk getimede inzet van kWH en m3 gas, aardwarmte of zonnepanelen, indien beschikbaar. Het wennen aan deze nieuwe receptuur kostte moeite en dat ging soms ook wat ten koste van de kwaliteit. Maar dit geldt natuurlijk alleen als het bedrijf deze opties ter beschikking had. Had men alleen ketelgas met een flexibel contract, dan was de noodzaak de kassen (tijdelijk) leeg te laten soms het enige (red)middel.
Ondanks preventiemaatregelen hebben nog altijd tomatenbedrijven last van het ToBRFV-virus. Op 1 juni 2022 stonden 41 bedrijven onder toezicht van de NVWA vanwege een besmetting; eenzelfde aantal als een jaar eerder. Hoe groot de schade bedraagt verschilt per bedrijf. Overigens hebben telers overal ter wereld last van dit virus en beperken de problemen zich niet alleen tot Nederland. Resistente rassen doen hun entree op de markt. Maar er is nog onvoldoende plantmateriaal beschikbaar en de keuze uit rassen is beperkt. Ook andere gewassen hebben last van ziektedruk. In komkommer speelt het Caby-virus, dat door luizen wordt verspreid. De bladeren worden snel geel en planten leveren dan snel in op productie. Met het huidige middelenpakket is deze nieuwe luis ook lastig te bestrijden.
De gestegen prijzen van tomaten lijken veroorzaakt door een combinatie van lagere volumes op de Europese markt door enerzijds hogere energieprijzen, lager areaal, en een lagere opbrengst per vierkante meter door virus druk, weersomstandigheden en extensivering. Maar ook door afspraken over vergoedingen van kostenstijgingen met afnemers. Paprika concurreerde dit voorjaar vooral met het Spaanse product dat tegelijk op de markt kwam. Daarna ging het beter en vooral in het najaar werd nog veel goedgemaakt.Komkommer deed het gelijk al een stuk beter dan een jaar eerder en dat bleef eigenlijk het gehele seizoen zo. Sommige telers schakelden van 3 naar 2 teelten, andere begonnen later. Maar door het mooie zonnige weer was de productie zeer goed.
*Op basis van KNMI-gegevens op basis van meetpunt De Bilt tot en met oktober.
|