| Stikstofbodemoverschot per ha - Melkveehouderij |
Hoog stikstofbodemoverschot in de Veenregio door mineralisatie
|
8/6/2021
|
De aanvoer en afvoer van stikstof op bedrijfsniveau bepaalt het bedrijfsoverschot en in belangrijke mate ook het bodemoverschot. Op melkveebedrijven in de Veenregio van het Landelijk Meetnet effecten mestbeleid (LMM) is de aanvoer van stikstof via (netto)mineralisatie zo’n 90 tot 100 kg per ha. Vooral vanwege deze aanvoer is het stikstofbodemoverschot in de Veenregio van alle grondsoortregio’s verreweg het hoogst.
|
In 2019 hadden melkveehouders in de Lössregio een bodemoverschot van gemiddeld 101 kg stikstof per ha. Dat is laag in vergelijking met andere regio’s. Melkveehouders in de Zandregio hadden een iets hoger stikstofbodemoverschot van 117 kg per ha. De collega’s in de Kleiregio (137 kg stikstof per ha) en de Veenregio (194 kg stikstof per ha) zaten daarboven. Over de periode 1991-2019 is de daling van het stikstofbodemoverschot in de Zand- en Lössregio het grootst met ruim 60%. In de Klei- en Veenregio is de afname ruim 50%. In de Veenregio is het gemiddelde bodemoverschot in de gehele periode tweemaal lager geweest dan 200 kg stikstof per ha, namelijk in 2017 en 2019. Door veranderingen in de steekproef in de Veenregio komen kleine fluctuaties in het gemiddelde aandeel veengrond voor die doorwerken in de stikstof aanvoer via (netto)mineralisatie en daarmee in het gemiddelde en de spreiding van bodemoverschot. De spreiding in het stikstofbodemoverschot in 2019 geeft een minimaal (10-procentwaarde) overschot van 56 kg per ha voor de Veenregio. In de andere regio’s is die grenswaarde zo’n 10-20 kg per ha lager en in alle regio’s lager dan het jaar 2018.
Emissie daalt in 2019 in alle regio’s
De afvoer van stikstof door weide-, stal en opslag- en mestaanwendingsemissie bedraagt in 2019 gemiddeld 53 kg per ha op melkveebedrijven en is daarmee 2 kg stikstof per ha lager dan in 2018. In alle regio’s is de emissie uit de stal en mestopslag in 2019 iets afgenomen als gevolg van een lagere veebezetting. De emissie van het aanwenden van mest is vooral afgenomen in de Lössregio als gevolg van een verminderde stikstofbemesting. In de Veenregio is de som van de emissies 30% van de totale afvoer van stikstof van melkveebedrijven. In de Zandregio is het aandeel van de som van de emissies in de totale afvoer kleiner met 23%. Het overgrote deel van de afvoer wordt bepaald door de afvoer van dierlijke producten en organische mest.
Afnemende aanvoer door stikstofdepositie
Naast aanvoerposten in de bedrijfsnutriëntenboekhouding wordt in de bodemboekhouding rekening gehouden met de aanvoer van stikstof door depositie, stikstofbinding door vlinderbloemige gewassen en (netto)mineralisatie op bedrijven met veen- en moerige gronden. Circa 13% van de totale aanvoer bestaat uit de hiervoor genoemde aanvoerposten. Door de afname van de emissie van ammoniak neemt ook de stikstofaanvoer door depositie af. In de periode 2002-2019 is deze afname ongeveer 10 kg stikstofaanvoer per ha. Een constante aanvoer van ongeveer 8 kg stikstof per ha is afkomstig uit stikstofbinding door vlinderbloemige gewassen. Op melkveebedrijven in de Veenregio is de stikstofaanvoer door (netto)mineralisatie van organische bodems gemiddeld circa 90 kg per ha. De gemiddelde mineralisatie per ha cultuurgrond neemt af, doordat het aandeel veengrond op melkveebedrijven in de Veenregio is gedaald. In de andere grondsoortregio’s speelt de mineralisatie niet of nauwelijks een rol.
|