Fosfaatbemesting op akkerbouwbedrijven
Laatste update: 26 augustus 2025 Update frequentie: Jaarlijks
Akkerbouwbedrijven binnen het Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid (LMM) gebruiken sinds 2006 minder fosfaat. In 2023 gebruiken ze gemiddeld 58 kg fosfaat per ha via meststoffen. Dit is een daling van 7% ten opzichte van het gemiddelde van de vijf voorgaande jaren (2018-2022), en 29% minder dan in 2006, toen het gebruiksnormenstelsel werd ingevoerd.
Gemiddeld
De grafieken op deze pagina zijn visueel gepresenteerd en zijn niet goed leesbaar met screenreaders.
Grafiek wordt geladen...
Sinds 2006 is de gemiddelde fosfaatbemesting op akkerbouwbedrijven gedaald met 29% tot 58 kg per ha in 2023.
Herkomst
De grafieken op deze pagina zijn visueel gepresenteerd en zijn niet goed leesbaar met screenreaders.
Grafiek wordt geladen...
In 2023 is het fosfaatgebruik voornamelijk afkomstig uit dierlijke mest (67%), en daarnaast kunstmest (9%) en overige organische mest (24%). Met name het aandeel fosfaat uit kunstmest is sterk afgenomen. In de periode 2018-2022 was dit 12%. In 2006 was het aandeel fosfaat uit kunstmest nog 35%.
Regio
De grafieken op deze pagina zijn visueel gepresenteerd en zijn niet goed leesbaar met screenreaders.
Grafiek wordt geladen...
In de Kleiregio is de fosfaatbemesting in 2023 hoger in vergelijking met de Löss- en Zandregio. In alle regio's is in 2023 een afname zichtbaar.
Historische data
De grafieken op deze pagina zijn visueel gepresenteerd en zijn niet goed leesbaar met screenreaders.
Grafiek wordt geladen...
In de jaren negentig werd op akkerbouwbedrijven gemiddeld 101 kg fosfaat per ha gebruikt. Na de eeuwwisseling is de een reductie in fosfaatbemesting zichtbaar: in de periode 2002-2005 werd 86 kg fosfaat per ha gebruikt.
In de periode 1991-2023 is het gebruik van fosfaatkunstmest sterk gereduceerd. Vanaf de introductie van het gebruiksnormenstelsel in 2006 is een duidelijke afname zichtbaar. De laatste jaren lijkt het gebruik van fosfaatkunstmest nog verder te dalen. In de periode 2018-2022 werd er gemiddeld 8 kg per ha gebruikt, in 2023 was dat 5 kg.
Regionale verschillen
Sinds 2006 heeft in alle regio’s een reductie in het fosfaatgebruik plaatsgevonden. In de Kleiregio is het aandeel dierlijke mest (61%) in 2023 lager dan in de Zand- en Lössregio (respectievelijk 77% en 75%). Hoewel het kunstmestgebruik in de Kleiregio is gedaald tot een aandeel van 12% (7 kg per ha) in 2023 is het aandeel via kunstmestgebruik nog steeds veel hoger dan in de Zandregio 4% (2 kg per ha). In de Lössregio werd in 2023 helemaal geen fosfaatkunstmest gebruikt.Zandregio
De grafieken op deze pagina zijn visueel gepresenteerd en zijn niet goed leesbaar met screenreaders.
Grafiek wordt geladen...
Ten opzichte van de vijf voorgaande jaren (2018-2022) is in 2023 de fosfaatbemesting per ha op akkerbouwbedrijven in de Zandregio gedaald met 7%.
Kleiregio
De grafieken op deze pagina zijn visueel gepresenteerd en zijn niet goed leesbaar met screenreaders.
Grafiek wordt geladen...
Ten opzichte van de vijf voorgaande jaren (2018-2022) is in 2023 de fosfaatbemesting per ha op akkerbouwbedrijven in de Kleiregio gedaald met 7%. Het gebruik van kunstmest is sterk verminderd in de periode 2006-2023 en het gebruik van overige organische mest is daarentegen gestegen.
Lössregio
De grafieken op deze pagina zijn visueel gepresenteerd en zijn niet goed leesbaar met screenreaders.
Grafiek wordt geladen...
Ten opzichte van de vijf voorgaande jaren (2018-2022) is in 2023 de fosfaatbemesting per ha op akkerbouwbedrijven in de Lössregio gedaald met 24%. Het kunstmestgebruik in de Lössregio is de afgelopen jaren minimaal. Het gebruik van overige organische meststoffen neemt toe in de tijd.
Historische data Zandregio
De grafieken op deze pagina zijn visueel gepresenteerd en zijn niet goed leesbaar met screenreaders.
Grafiek wordt geladen...
In de jaren negentig werd op akkerbouwbedrijven in de Zandregio gemiddeld 97 kg fosfaat per ha gebruikt. In de periode 2002-2005 was dit gemiddeld 88 kg fosfaat per ha.
Historische data Kleiregio
De grafieken op deze pagina zijn visueel gepresenteerd en zijn niet goed leesbaar met screenreaders.
Grafiek wordt geladen...
In de jaren negentig werd op akkerbouwbedrijven in de Kleiregio gemiddeld 104 kg fosfaat per ha gebruikt. Na de eeuwwisseling is een reductie in fosfaatbemesting zichtbaar: in de periode 2002-2005 werd 84 kg fosfaat per ha gebruikt.
Over de indicator
Deze indicator beschrijft de totale hoeveelheid fosfaat uit meststoffen die per ha cultuurgrond wordt gebruikt. Er zijn 3 typen meststoffen: kunstmest, dierlijke mest (inclusief weidemest) en overige organische meststoffen. De totale hoeveelheid gebruikte mest op bedrijfsniveau wordt berekend als:Mestgebruik bedrijf = Productie + Beginvoorraad – Eindvoorraad + Aanvoer – Afvoer.
De productie van dierlijke mest wordt bepaald uit de aantallen dieren per diercategorie en de excretie per dier (norm of specifieke berekening). Begin- en eindvoorraden en aan- en afvoer van meststoffen worden bepaald aan de hand van de opgave in BIN. De nutriëntengehalten worden specifiek per bedrijf gehanteerd indien voorhanden en anders worden forfaitaire normen gebruikt.
Bron en getoonde groep bedrijven
De gegevens voor de indicatoren zijn afkomstig uit het Bedrijveninformatienet van Wageningen Social & Economic Research. Binnen het Bedrijveninformatienet verzamelt Wageningen Social & Economic Research bedrijfsgegevens over ongeveer 1.500 individuele land- en tuinbouwbedrijven. De verzamelde gegevens betreffen vooral financieel-economische en duurzaamheidsgegevens.Alleen bedrijven in het Bedrijveninformatienet die binnen de definitie van het Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid (LMM) vallen, worden getoond. Voor de bedrijven geldt dat ze minimaal 25.000 euro Standaardopbrengst hebben en 10 of meer ha cultuurgrond gebruiken.