Opbrengsten van akkerbouwgewassen

Bedrijven op kleigrond binnen het Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid (LMM) realiseren in 2023 voor alle akkerbouwgewassen lagere gewasopbrengsten per ha ten opzichte van 2022. Ook op zand- en lössgrond zijn voor veel akkerbouwgewassen lagere opbrengsten gehaald. Dat geldt echter niet voor suikerbieten, daar steeg de opbrengst per ha op zand- en lössgrond. Het jaar 2023 was een nat najaar. In oktober en november viel er twee keer zoveel neerslag als normaal. Dit heeft ervoor gezorgd dat veel gewassen niet geoogst konden worden.

De opbrengst van consumptieaardappelen op kleigrond is in 2023 ruim 42 ton per hectare en op de zandgrond is dat ruim 48 ton per hectare. Op beide grondsoorten is er een daling van de opbrengst van consumptieaardappelen ten opzichte van 2022. Ten opzichte van het gemiddelde van de vijf voorgaande jaren is de opbrengst in 2023 op kleigrond 14% lager en op zandgrond vergelijkbaar. Op lössgrond is de opbrengst van consumptieaardappelen in 2023 gestegen ten opzichte van het jaar ervoor naar een niveau van 49 ton per hectare. Ten opzichte van het gemiddelde van de vijf voorgaande jaren is de opbrengst op lössgrond in 2023 6% hoger. De opbrengst van pootaardappelen in 2023 op kleigrond, bijna 37 ton per hectare is groter dan die op zandgrond (ruim 28 ton per hectare). Ten opzichte van 2022 is de opbrengst van pootaardappelen op kleigrond 7% en die van zandgrond 12% lager. In vergelijking met de gemiddelde opbrengst van pootaardappelen van de vijf voorgaande jaren is de opbrengst op zandgrond in 2023 ongeveer 3% lager, op kleigrond is 2023 vergelijkbaar met het gemiddelde van de jaren ervoor. Zetmeelaardappelen worden hoofdzakelijk op zandgrond geteeld, en hiervan is de opbrengst in 2023 41 ton per hectare. Dit is 3% lager dan in 2022.

Op kleigrond is in 2023 de opbrengst van suikerbieten 89 ton per hectare en daarmee 5% lager dan het voorgaande jaar. Op beide andere grondsoorten hebben de suikerbieten het in 2023 beter gedaan dan het jaar ervoor. Op lössgrond is de opbrengst in 2023 87 ton per hectare en op zandgrond 84 ton per hectare. De opbrengst in 2023 is in alle drie de regio’s hoger dan het gemiddelde van de periode 2018-2022. Op kleigrond is dit 2%, op zandgrond 12% en op lössgrond 11% meer in 2023 dan het gemiddelde van de vijf voorgaande jaren.

De uienopbrengst in 2023 is op zowel de klei- als de zandgrond lager dan in 2022. Op kleigrond is de opbrengst in 2023 44 ton per hectare en op zandgrond is dat iets meer namelijk 47 ton per hectare. De opbrengstdaling op kleigrond is beperkt tot slechts 1% maar op de zandgrond is de opbrengst ten opzichte van het recordjaar 2022 maar liefst 14% lager. Op lössgrond zijn in een beperkt aantal jaren voldoende waarnemingen om resultaten te kunnen publiceren.

Op alle drie de grondsoorten is een flinke afname in opbrengst van wintertarwe te zien in 2023. De opbrengst van wintertarwe in 2022 was het hoogste van de gehele periode 2006-2023. In 2023 was de opbrengst op de lössgrond het hoogste (10.388 kg per hectare), aflopend naar 9.003 kg per hectare op de kleigrond en 7.560 kg per hectare op zandgrond. Op kleigrond bracht de wintertarwe 3% minder op, op de zandgrond was dat zelfs 8% minder en op de lössgrond 12% meer ten opzichte van het gemiddelde van de vijf voorgaande jaren.

Voor zomergerst was 2023 de teelt op de klei- als de zandgrond een slecht jaar. De opbrengst op beide grondsoorten haalden de 5 ton per hectare niet. Op zandgrond is de gewasopbrengst in 2022 op recordhoogte en is in 2023 maar liefst 38% lager. Op kleigrond zijn de opbrengsten de laatste jaren al matig en is de opbrengst in 2023 28% lager dan het jaar ervoor. Het aantal waarnemingen van de teelt van zomergerst op de lössgrond is slechts in enkele jaren voldoende om resultaten te kunnen publiceren.