Rustgewassen op akkerbouwbedrijven
Laatste update: 26 augustus 2025 Update frequentie: Jaarlijks
Het aandeel rustgewassen in het bouwplan op akkerbouwbedrijven binnen de doelpopulatie van het Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid (LMM), ligt al jaren rond de 40%. In 2024 is het aandeel rustgewassen gemiddeld 1,7 procentpunt lager dan het gemiddelde van de vijf voorgaande jaren. Er zijn grote verschillen tussen akkerbouwbedrijven. Hoewel gemiddeld genomen op ongeveer 40% van het bedrijfsareaal rustgewassen geteeld worden, heeft 20% van de akkerbouwers een aandeel rustgewassen van maximaal 19%. Daarnaast heeft ook 20% van de akkerbouwers een aandeel van minimaal 65% en telen dus grotendeels rustgewassen. Dit gebeurt bijvoorbeeld in Noordoost-Groningen, waar vrijwel alleen granen verbouwd worden.
Aandeel
De grafieken op deze pagina zijn visueel gepresenteerd en zijn niet goed leesbaar met screenreaders.
Grafiek wordt geladen...
Het aandeel rustgewassen in het bouwplan op akkerbouwbedrijven is gemiddeld 42% voor de periode 2000-2024. In de eerste helft van de periode was dit vaker boven het gemiddelde en in de tweede helft van de periode vaker onder het gemiddelde van de gehele periode.
Spreiding
De grafieken op deze pagina zijn visueel gepresenteerd en zijn niet goed leesbaar met screenreaders.
Grafiek wordt geladen...
De spreiding in het aandeel rustgewassen is de afgelopen jaren redelijk stabiel. In 2023 is de mediaan (middelste waarneming) 36,0%.
Gewassen
De grafieken op deze pagina zijn visueel gepresenteerd en zijn niet goed leesbaar met screenreaders.
Grafiek wordt geladen...
De laatste 10 jaren nam het gewas gras als rustgewas in omvang toe en nam de omvang van akkerbouw rustgewassen af. In 2024 is een verdere afname te zien van akkerbouw rustgewassen naar gemiddeld 17,6 ha per bedrijf.
Regio
De grafieken op deze pagina zijn visueel gepresenteerd en zijn niet goed leesbaar met screenreaders.
Grafiek wordt geladen...
In de Zandregio vormen rustgewassen ongeveer 30% van het bedrijfsareaal, terwijl dit percentage in de Klei- en Lössregio aanzienlijk hoger ligt met respectievelijk 45% en bijna 50%.
Er zijn grote regionale verschillen. In de Zandregio vormen rustgewassen 29% van het bedrijfsareaal, terwijl dit percentage in de Klei- en Lössregio aanzienlijk hoger ligt. In 2024 bestaat in deze regio’s respectievelijk 43% en 48% van het areaal uit rustgewassen.
Zandregio
De grafieken op deze pagina zijn visueel gepresenteerd en zijn niet goed leesbaar met screenreaders.
Grafiek wordt geladen...
Het aandeel rustgewassen op akkerbouwbedrijven in de Zandregio neemt geleidelijk af van 38% in 2006 naar 29% in 2024%.
Kleiregio
De grafieken op deze pagina zijn visueel gepresenteerd en zijn niet goed leesbaar met screenreaders.
Grafiek wordt geladen...
Het aandeel rustgewassen op akkerbouwbedrijven in de Kleiregio ligt al jaren rond de 45%.
Lössregio
De grafieken op deze pagina zijn visueel gepresenteerd en zijn niet goed leesbaar met screenreaders.
Grafiek wordt geladen...
Het aandeel rustgewassen op akkerbouwbedrijven in de Lössregio ligt al jaren rond de 50%.
Over de indicator
Deze indicator geeft inzicht in het areaal en het aandeel rustgewassen in het bouwplan van akkerbouwbedrijven, gebaseerd op gegevens uit de CBS-Landbouwtelling. Onder rustgewassen vallen granen, graszaad, groenbemesters, braakliggend land, handelsgewassen, grasland en voedergewassen. Deze gewassen spelen een belangrijke rol bij het verbeteren van de bodemkwaliteit en het bevorderen van een gezonde waterhuishouding.Bron
De CBS-Landbouwtelling verzamelt gegevens over het gewasareaal door jaarlijks vragenlijsten uit te sturen naar agrarische bedrijven in Nederland. Landbouwbedrijven geven hierop gedetailleerde informatie over de grootte en samenstelling van hun gewasareaal, inclusief het aantal ha per gewas. De gegevensverzameling is verplicht, zodat een nauwkeurig en compleet overzicht van de Nederlandse landbouw kan worden verkregen.Alleen bedrijven die binnen de definitie van het Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid (LMM) vallen, worden getoond. Voor deze bedrijven geldt dat ze minimaal 25.000 euro Standaardopbrengst moeten hebben en meer dan 10 ha cultuurgrond moeten bezitten.