Bedrijfsomvang grond op melkveebedrijven

Laatste update: 17 december 2024 Update frequentie: Jaarlijks

Areaal cultuurgrond op melkveebedrijven toegenomen in 2023

Sinds 2000 groeit het gemiddelde bedrijfsareaal van melkveebedrijven binnen de doelpopulatie van het Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid (LMM) gestaag in alle grondsoortregio’s. Ook in 2023 neemt het gemiddelde areaal verder toe: melkveebedrijven hebben gemiddeld 62 ha per bedrijf, wat een stijging is van ongeveer 2% ten opzichte van 2022.

Gemiddelde

Grafiek wordt geladen...
De oppervlakte cultuurgrond op melkveebedrijven groeit de laatste jaren met ongeveer 2% per jaar, tot gemiddeld 62 ha in 2023.

Spreiding

Grafiek wordt geladen...
De spreiding tussen melkveebedrijven neemt langzaam toe, waarbij met name de grote bedrijven (80e percentiel) steeds groter worden.

Grootteklasse

Grafiek wordt geladen...
Het aantal melkveebedrijven met meer dan 100 ha cultuurgrond neemt langzaam toe, terwijl het aantal bedrijven met minder dan 100 ha cultuurgrond langzaam afneemt. De grootste krimp heeft in de periode 2000-2023 plaatsgevonden bij bedrijven met minder dan 50 ha.

Regio

Grafiek wordt geladen...
In alle regio’s, behalve de Lössregio, groeit in 2023 het oppervlakte cultuurgrond op melkveebedrijven ten opzichte van het voorgaande jaar.

Steeds groter

Melkveebedrijven worden steeds groter. De spreiding neemt toe, waarbij de 20% grootste bedrijven (80e percentiel) 73% groter zijn geworden tussen 2000 en 2023, en de kleine bedrijven (20e percentiel over diezelfde periode 60% zijn gegroeid. Bedrijven kopen of pachten meer grond, en kleinere bedrijven stoppen vaker. Dit is ook duidelijk terug te zien in de grootteklassen. Met name kleine bedrijven met minder dan 50 ha nemen af, terwijl bedrijven met meer dan 100 ha juist toenemen.

Regionale verschillen

In alle regio’s neemt de oppervlakte cultuurgrond op melkveebedrijven gestaag toe, met een groei in de mediaan die varieert van 55% in de Lössregio tot 67% in de Zandregio. De Klei- en Veenregio volgen met respectievelijk 62% en 63%. Opvallend is dat in de Zandregio de grote bedrijven minder sterk zijn gegroeid dan in de andere regio’s. In 2023 laat de Lössregio een lichte krimp in de mediaan zien. Door het relatief beperkte aantal melkveebedrijven in deze regio heeft het stoppen van een (groot) bedrijf direct invloed op de cijfers.

Zandregio

Grafiek wordt geladen...
In de Zandregio groeit het mediane oppervlakte cultuurgrond op melkveebedrijven tussen 2000 en 2023 met 67%, en het 80e percentiel met 72%.

Kleiregio

Grafiek wordt geladen...
In de Kleiregio groeit het mediane oppervlakte cultuurgrond op melkveebedrijven tussen 2000 en 2023 met 62% en het 80e percentiel met 56%.

Veenregio

Grafiek wordt geladen...
In de Veenregio groeit het mediane oppervlakte cultuurgrond op melkveebedrijven tussen 2000 en 2023 met 63% en het 80e percentiel met 56%.

Lössregio

Grafiek wordt geladen...
In de Lössregio groeit het mediane oppervlakte cultuurgrond op melkveebedrijven tussen 2000 en 2023 met 55% en het 80e percentiel met 89%.

Over de indicator

Deze indicator laat zien hoeveel ha cultuurgrond een gemiddeld landbouwbedrijf gebruikt. Voor melkveebedrijven wordt daarnaast ook de oppervlakte niet-landbouwgrond, zoals natuurterreinen, meegenomen. De gegevens zijn afkomstig uit de CBS-Landbouwtelling.

Wat wordt bedoeld met cultuurgrond en niet-landbouwgrond?
  • Cultuurgrond verwijst naar grond die geschikt is voor landbouw, zoals akkers en weilanden.
  • Niet-landbouwgrond, zoals natuurterreinen, wordt pas sinds 2006 geregistreerd en is specifiek voor melkveehouderijen relevant.

Sommige bedrijven gebruiken ook grond in het buitenland, maar deze wordt niet meegenomen in de indicator. Dit komt doordat het Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid (LMM) zich richt op de impact van het Nederlandse mestbeleid. Grondpercelen in het buitenland die door steekproefbedrijven worden gebruikt, worden afzonderlijk in het Bedrijveninformatienet geregistreerd. Ook het gebruik van nutriënten (via bemesting en beweiding) en onttrekkingen van nutriënten (via geoogste gewassen) op gronden in het buitenland worden zo goed mogelijk vastgelegd. Met deze registraties is het mogelijk om de nutriëntengebruiken en bodemoverschotten specifiek te berekenen voor de cultuurgrond die onder de Nederlandse wetgeving valt.

Bron

De CBS-Landbouwtelling verzamelt gegevens over het gewasareaal door jaarlijks vragenlijsten uit te sturen naar agrarische bedrijven in Nederland. Landbouwbedrijven geven hierop gedetailleerde informatie over de grootte en samenstelling van hun gewasareaal, inclusief het aantal ha per gewas. De gegevensverzameling is verplicht, zodat een nauwkeurig en compleet overzicht van de Nederlandse landbouw kan worden verkregen.

Alleen bedrijven die binnen de definitie van het Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid (LMM) vallen, worden getoond. Voor deze bedrijven geldt dat ze minimaal 25.000 euro Standaardopbrengst moeten hebben en meer dan 10 ha cultuurgrond moeten bezitten.