Milieubelasting door gewasbeschermingsmiddelen op melkveebedrijven

Laatste update: 28 september 2024 Update frequentie: Jaarlijks

Veengrond en hoger aandeel grasland zorgen voor lagere milieubelasting op melkveebedrijven in Noord-Holland

Deze indicator toont de milieubelasting door de inzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen. Gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt om ziektes, plagen of onkruiden in gewassen te voorkomen of te bestrijden. De milieubelasting door het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen wordt uitgedrukt in milieubelastingpunten per hectare. Er is onderscheid gemaakt naar bodem, grondwater en oppervlaktewater. Niet alle gewasbeschermingsmiddelen hebben dezelfde mate van milieubelasting. Bij het berekenen van de milieubelasting is hiermee rekening gehouden.

Databron
De informatie op deze pagina is gebaseerd op een steekproef: Het Bedrijveninformatienet van Wageningen Economic Research (Informatienet). Het Informatienet is een panel van ongeveer 1.500 land- en tuinbouwbedrijven in Nederland, geselecteerd uit de CBS-Landbouwtelling waarvoor een uitgebreide set van gegevens wordt vastgelegd en gecontroleerd. Dit betreft zowel financieel-economische kengetallen als informatie over bedrijfsvoering en duurzaamheid. Het panel representeert ongeveer 82% van alle bedrijven uit de Landbouwtelling en ruim 99% van de totale agrarische productie (gemeten in standaardopbrengst). De hele kleine bedrijven (< 25.000 euro standaardopbrengst) worden niet gerepresenteerd. Bij het kiezen van de steekproefbedrijven wordt gestratificeerd op bedrijfstype en bedrijfsomvang, maar niet naar regio.

Om toch uitspraken te kunnen doen voor een regio op basis van de steekproef én zo dicht mogelijk te blijven bij de bedrijfsspecifieke- en locatie specifieke kenmerken van bedrijven in Noord-Holland, is een vorm van post-stratificatie toegepast, waarbij aan elk bedrijf in de Landbouwtelling de gemiddelde bedrijfsvoering is gekoppeld van vier meest gelijkende bedrijven uit de steekproef. Bij die koppeling is in de eerste plaats gekeken naar de geografische ligging van het bedrijf. Daarnaast zijn andere belangrijke kenmerken zoals het productieregime (biologisch of gangbaar), de bedrijfsomvang (in standaardopbrengst) en het bedrijfstype meegenomen. Er is tevens rekening gehouden met grondsoort (bijvoorbeeld veen, zand of klei), het aandeel grasland in het bouwplan en de intensiteit, zodat deze zo gelijk mogelijk zijn op basis van de steekproef én de Landbouwtelling. Met dat als uitgangspunt is voor elk bedrijf in de Landbouwtelling een schatting gemaakt van kengetallen uit het Informatienet. De uitkomsten berusten dus niet op bedrijfsinformatie van bedrijven in de Landbouwtelling zelf, maar zijn schattingen op basis van vergelijkbare bedrijven uit het Informatienet.

Totaal

Grafiek wordt geladen...

Na de daling in 2020 van het aantal milieubelastingspunten per hectare in Noord-Holland op melkveebedrijven, steeg de milieubelasting in 2021 tot 117. In 2022 is er opnieuw een daling genoteerd tot 71 punten per ha.

Compartiment

Grafiek wordt geladen...

De grootste milieubelasting op melkveebedrijven in Noord-Holland vindt in 2022 plaats richting de bodem. Voor grondwater is de milieubelasting relatief het laagst. Het verschilt van jaar tot jaar welk compartiment het grootste aandeel heeft.

Vergelijking Nederland

Grafiek wordt geladen...

De milieubelasting door gewasbeschermingsmiddelen op melkveebedrijven in Noord-Holland ligt nu lager dan op melkveebedrijven in de rest van Nederland. Een belangrijke reden is dat in Noord-Holland grasland een groter aandeel in het bouwplan inneemt dan in de rest van Nederland.

In vergelijking met andere sectoren is in de melkveehouderij de gemiddelde inzet van gewasbeschermingsmiddelen en de daarmee samenhangende milieubelasting per ha laag. De milieubelasting op grasland is veel (ongeveer 80%) lager dan op maisland of op akkerbouwgewassen. In 2019 stijgt de milieubelasting in Noord-Holland en daalt in de rest van Nederland waardoor de milieubelasting niet veel verschilt tussen deze regio's. Dit komt omdat er in Noord-Holland meer grasland is gescheurd dan in de rest van Nederland.

Tweede nota Duurzame gewasbescherming

In de Tweede nota Duurzame gewasbescherming heeft het ministerie van Economische Zaken de eisen met betrekking tot de emissies van gewasbeschermingsmiddelen aangescherpt. In 2023 dient voor het oppervlaktewater het aantal overschrijdingen van de milieukwaliteitsnormen uit de Kaderrichtlijn Water met 90% verminderd te zijn ten opzichte van 2013. Sinds 2014 zijn er extra maatregelen verplicht om drift (verwaaien van gewasbeschermingsmiddelen) naar het oppervlaktewater te verminderen. Daarnaast wordt de teeltvrije zone groter. Ook erfemissies moeten worden aangepakt.