Milieubelasting door gewasbeschermingsmiddelen op melkveebedrijven

Laatste update: 17 november 2025 Update frequentie: Jaarlijks

Veengrond en hoger aandeel grasland zorgen voor lagere milieubelasting op melkveebedrijven in Noord-Holland

Deze indicator toont de milieubelasting door de inzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen. Gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt om ziektes, plagen of onkruiden in gewassen te voorkomen of te bestrijden. De milieubelasting door het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen wordt uitgedrukt in milieubelastingpunten per hectare. Er is onderscheid gemaakt naar bodem, grondwater en oppervlaktewater. Niet alle gewasbeschermingsmiddelen hebben dezelfde mate van milieubelasting. Bij het berekenen van de milieubelasting is hiermee rekening gehouden.

Databron
De informatie op deze pagina is gebaseerd op een steekproef: het Bedrijveninformatienet van Wageningen Social & Economic Research (Informatienet). Het Informatienet is een panel van ongeveer 1.500 land- en tuinbouwbedrijven in Nederland, geselecteerd uit de CBS-Landbouwtelling. Van deze bedrijven wordt een uitgebreide set van gegevens vastgelegd en gecontroleerd. Dit betreft zowel financieel-economische kengetallen als informatie over bedrijfsvoering en duurzaamheid. Het panel representeert ongeveer 82% van alle bedrijven uit de Landbouwtelling en ruim 99% van de totale agrarische productie (gemeten in Standaardopbrengst). De hele kleine bedrijven (< 25.000 euro Standaardopbrengst) worden niet gerepresenteerd. Bij het kiezen van de steekproefbedrijven wordt gestratificeerd op bedrijfstype en bedrijfsomvang, maar niet naar regio.

Om toch uitspraken te kunnen doen voor een regio op basis van de steekproef én zo dicht mogelijk te blijven bij de bedrijfsspecifieke en locatiespecifieke kenmerken van bedrijven in Noord-Holland, is een vorm van post-stratificatie toegepast, waarbij aan elk bedrijf in de Landbouwtelling de gemiddelde bedrijfsvoering is gekoppeld van vier meest gelijkende bedrijven uit de steekproef. Bij die koppeling is in de eerste plaats gekeken naar de geografische ligging van het bedrijf. Daarnaast zijn andere belangrijke kenmerken zoals het productieregime (biologisch of gangbaar), de bedrijfsomvang (in Standaardopbrengst) en het bedrijfstype meegenomen. Er is tevens rekening gehouden met grondsoort (bijvoorbeeld veen, zand of klei), het aandeel grasland in het bouwplan en de intensiteit, zodat deze zo gelijk mogelijk zijn op basis van de steekproef én de Landbouwtelling. Met dat als uitgangspunt is voor elk bedrijf in de Landbouwtelling een schatting gemaakt van kengetallen uit het Informatienet. De uitkomsten berusten dus niet op bedrijfsinformatie van bedrijven in de Landbouwtelling zelf, maar zijn schattingen op basis van vergelijkbare bedrijven uit het Informatienet.

Totaal

De grafieken op deze pagina zijn visueel gepresenteerd en zijn niet goed leesbaar met screenreaders.
Grafiek wordt geladen...

Het aantal milieubelastingspunten per hectare in Noord-Holland op melkveebedrijven steeg in 2023 tot 87.

Compartiment

De grafieken op deze pagina zijn visueel gepresenteerd en zijn niet goed leesbaar met screenreaders.
Grafiek wordt geladen...

De grootste milieubelasting op melkveebedrijven in Noord-Holland vindt in 2023 plaats richting de bodem. Voor grondwater is de milieubelasting relatief het laagst. Het verschilt van jaar tot jaar welk compartiment het grootste aandeel heeft.

Vergelijking Nederland

De grafieken op deze pagina zijn visueel gepresenteerd en zijn niet goed leesbaar met screenreaders.
Grafiek wordt geladen...

De milieubelasting door gewasbeschermingsmiddelen op melkveebedrijven in Noord-Holland ligt lager dan op melkveebedrijven in de rest van Nederland. Een belangrijke reden is dat in Noord-Holland grasland een groter aandeel in het bouwplan inneemt dan in de rest van Nederland.

In vergelijking met andere sectoren is in de melkveehouderij de inzet van gewasbeschermingsmiddelen en de daarmee samenhangende milieubelasting per hectare gemiddeld laag. De milieubelasting op grasland is veel (ongeveer 80%) lager dan op maisland of op akkerbouwgewassen. In 2019 stijgt de milieubelasting in Noord-Holland en blijft in de rest van Nederland vrijwel stabiel waardoor de milieubelasting niet veel verschilt tussen deze regio's. Dit komt omdat er in Noord-Holland meer grasland is gescheurd dan in de rest van Nederland.

Uitvoeringsprogramma Toekomstvisie Gewasbescherming 2030, naar weerbare planten en teeltsystemen

Het doel van het programma is dat zowel agrarische ondernemers als de keten als geheel de stap zetten naar een duurzame productie met weerbare planten en teeltsystemen, waardoor ziekten en plagen veel minder kans krijgen en het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen zo veel mogelijk kan worden voorkomen. Daar waar gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt, is dit volgens de principes van geïntegreerde gewasbescherming, nagenoeg zonder emissies naar het milieu en nagenoeg zonder residuen. Hiermee wordt tegelijkertijd een blijvend economisch perspectief voor de land- en tuinbouw gerealiseerd.

Er zijn directe relaties van gewasbescherming met (inter)nationale fytosanitaire regelgeving, bodembeheer, mest (bijvoorbeeld biostimulanten), biodiversiteit en natuur, grond– en oppervlaktewater en de afspraken die daarover al zijn gemaakt met betrekking tot de aanpak van de overschrijdingen van milieukwaliteitsnormen. Deze visie hanteert 2030 als streefdatum.