Beleidseffecten van de voedselvisie in de melkveehouderij

Laatste update: 7 november 2023 Update frequentie: Jaarlijks

Voortgang op de doelen voor kringlooplandbouw, natuurinclusiviteit en korte ketens

In de Voedselvisie staan drie doelen op het niveau van beleidseffecten. De pijlers zijn natuurinclusieve landbouw, kringlooplandbouw en korte ketens. Om beleidseffecten in beeld te brengen worden voor deze drie doelen diverse indicatoren gemonitord. Op deze pagina zijn de indicatoren per doel terug te vinden.

Kringlooplandbouw

“Het efficiënt produceren van voedsel in kringlopen, zodat schade aan het ecosysteem (water, bodem, lucht) voorkomen en hersteld wordt. Kringlopen van grondstoffen en hulpbronnen zijn op een zo laag mogelijk – lokaal, nationaal of internationaal – schaalniveau gesloten.”

Het beleidsdoel van de provincie Noord-Holland is dat kringlopen in 2030 op zo laag mogelijk niveau zijn gesloten door middel van kringlooplandbouw. Een set indicatoren voor het beleidseffect Kringlooplandbouw is in ontwikkeling (de zogenaamde KPI-K). Zodra deze beschikbaar is voor de provincie Noord-Holland, worden deze via deze website beschikbaar gesteld. Landelijk vindt de ontwikkeling plaats op monitoring waarbij de indicatoren voor kringlooplandbouw en natuurinclusieve landbouw worden geïntegreerd. Totdat hierop meer duidelijkheid komt, worden hier de indicatoren nog afzonderlijk getoond.

Milieubelasting

Grafiek wordt geladen...

De grootste milieubelasting op melkveebedrijven in Noord-Holland vindt in 2022 plaats richting het oppervlaktewater. Voor grondwater is de milieubelasting relatief het laagst.

Fosfaatbedrijfsoverschot

Grafiek wordt geladen...

Tussen 2014 en 2016 was er een negatief fosfaatoverschot op melkveebedrijven in Noord-Holland. In 2021 is dat opnieuw het geval nadat het overschot in 2020 nog 8 kg / ha was. De afname in 2021 komt door een lager fosfaatgehalte in het voer.

Stikstofbodemoverschot

Grafiek wordt geladen...

Het stikstofbodemoverschot op melkveebedrijven in Noord-Holland daalt in 2021 naar 153 kg N per ha.

Eiwit van eigen land

Grafiek wordt geladen...

Melkveebedrijven in Noord-Holland hebben een hoger aandeel eiwit van eigen land in het rantsoen dan bedrijven in de rest van Nederland. In 2021 komt gemiddeld 58% van het vervoederde eiwt van gewassen die op het bedrijf zelf geteeld worden. Bij melkveebedrijven in de rest van Nederland ligt dit aandeel 3 procentpunten lager.

Broeikasgasuitstoot

Grafiek wordt geladen...

De broeikasgasemissie van Noord-Hollandse melkveebedrijven bedroeg over de periode 2017-2021 gemiddeld 1,20 kg CO2-equivalenten per kg afgeleverde meetmelk. Ten opzichte van de rest van Nederland is de emissie van Noord-Hollandse bedrijven hoger, al neemt het verschil de laatste jaren wel af.

Ammoniakuitstoot

Grafiek wordt geladen...

De ammoniakuitstoot van de melkveehouderij van Noord-Holland wordt vooral veroorzaakt door aanwending van dierlijke mest (51% in 2021). De emissie door aanwendig is de laatste jaren redelijk stabiel. Een andere belangrijke emissie bron zijn stallen en mestopslagen. In de periode vanaf 2000 tot en met 2020 nam vanuit deze bron de emissie toe. In 2021 is er een afname.

Natuurinclusieve landbouw

“Een ecologisch houdbare vorm van voedselproductie. Het maakt gebruik van wat de natuur op, om en onder het bedrijf te bieden heeft (het ‘natuurlijk kapitaal’), versterkt de biodiversiteit op en rond het boerenland en belast de natuur zo min mogelijk.”

Het beleidsdoel van de provincie is dat de grondgebonden landbouw in 2030 natuurinclusief is.

Op dit moment is op landelijk niveau een methode in ontwikkeling om de natuurinclusiviteit van agrarische bedrijven te meten (WUR in samenwerking met het Louis Bolk Instituut). De methode is gebaseerd op de al ontwikkelde Kritische Prestatie-indicatoren voor kringlooplandbouw (KPI-K-indicatoren). De indicatoren voor natuurinclusiviteit en de KPI-K-indicatoren zullen tot één set indicatoren worden geïntegreerd. Zodra deze beschikbaar is voor de provincie Noord-Holland, worden deze via deze website beschikbaar gesteld.

Biologische landbouw

Grafiek wordt geladen...

In 2023 is in Noord-Holland bijna 5% van de melkkoeien biologisch gehouden. Dit aandeel is hoger dan in de rest van Nederland.

Natuurbeheer

Grafiek wordt geladen...

In 2020 zijn er in de provincie Noord-Holland ruim 300 melkveebedrijven met natuurbeheer.

Gewasbescherming, werkzame stof

Grafiek wordt geladen...

Gewasbescherming in de melkveehouderij is vooral gericht op het bestrijden van onkruid (herbiciden). De laatste jaren maken die herbicden ongeveer 95% uit van het totale middelengebruik.

Gewasbescherming, milieubelasting

Grafiek wordt geladen...

De grootste milieubelasting op melkveebedrijven in Noord-Holland vindt in 2022 plaats richting het oppervlaktewater. Voor grondwater is de milieubelasting relatief het laagst.

Blijvend grasland

Grafiek wordt geladen...

Het aandeel blijvend grasland in de totale oppervlakte cultuurgrond op melkveebedrijven in Noord-Holland is in 2023 55%. Dat aandeel in de rest van Nederland is hoger, namellijk (61%).

Korte keten

“Een korte keten is een toeleveringsketen met een beperkt aantal marktdeelnemers die zich inzetten voor samenwerking, lokale economische ontwikkeling en nauwe geografische en sociale betrekkingen tussen voedselproducenten, -verwerkers en consumenten.”

Het beleidsdoel van de provincie is dat in Noord-Holland in 2030 25% van het voedsel dat gegeten wordt uit de regio afkomstig is. Op dit moment zijn er nog geen gegevens beschikbaar waarmee de realisatie van dit beleidsdoel gevolgd kan worden. Nieuwe indicatoren voor het beleidseffect Korte keten zijn via de Landelijke Samenwerking Korte Keten (LSKK) in ontwikkeling. Zodra deze beschikbaar is voor de provincie Noord-Holland, worden deze via deze website beschikbaar gesteld.

Aandeel bedrijven korte keten

Grafiek wordt geladen...

Het aandeel melkveebedrijven in Noord-Holland met opbrengsten uit korte ketens is fors hoger dan bij melkveebedrijven in de rest van Nederland.

Omzetklasse korte keten

Grafiek wordt geladen...

Eenderde van de melkveebedrijven in Noord-Holland met een omzet uit korte ketens geeft aan dat deze omzet meer dan 50% is van de totale omzet. Dat is een aanzienlijke daling ten opzichte van 2017.