Maatschappelijke impact van de akkerbouw

Laatste update: 19 februari 2025 Update frequentie: Jaarlijks

Voortgang op maatschappelijke impact van de Noord-Hollandse akkerbouw in 2022 ten opzichte van de periode 2015-2019

De Voedselvisie Noord-Holland benoemt vier thema’s op het niveau van maatschappelijke impact: ecologisch, economisch, ruimtelijk en sociaal. Voor de akkerbouw, melkveehouderij en vollegrondsgroententeelt is de maatschappelijke impact in beeld gebracht aan de hand van indicatoren die staan op deze website: Agrifood Noord-Holland.

Databeschikbaarheid en getoonde indicatoren

Voor elk van de 4 thema’s zijn indicatoren gekozen, maar de keuze van indicatoren verschilt per sector. De relevantie van indicatoren verschilt in een aantal gevallen namelijk tussen sectoren en daarnaast is de databeschikbaarheid leidend voor het vullen van de indicatoren.

Waar mogelijk gaan de indicatoren specifiek over de provincie Noord-Holland. In een aantal gevallen binnen het thema sociale impact, namelijk bij de consumentenprijsontwikkeling en maatschappelijke waardering van de land- en tuinbouw, is geen data op provinciaalniveau beschikbaar en zijn landelijke data gebruikt.

Voor alle indicatoren wordt een genormaliseerde mutatie van het jaar 2022 in vergelijking met een meerjaarsgemiddelde getoond. Het meerjaarsgemiddelde is in de meeste gevallen een gemiddelde over de periode 2015-2019. In een aantal gevallen is niet voor alle jaren in deze periode data beschikbaar. Wanneer hier sprake van is, worden de jaren die wél beschikbaar zijn, gebruikt als meerjaarsgemiddelde. Sommige indicatoren zijn nog in ontwikkeling. Deze indicatoren zijn echter wel opgenomen in onderstaande figuren, maar vanzelfsprekend wordt hier nog geen data voor getoond.

Toelichting bij de onderstaande grafiek

Onderstaande grafiek toont de ontwikkeling per indicator. Een score boven de 100 betekent dat de waarde op de indicator voor het jaar 2022 hoger is dan het meerjaarsgemiddelde 2015-2019; een waarde onder de 100 betekent dat het jaar 2022 een lagere waarde heeft. De eerste figuur toont een samenvatting van alle indicatoren. De kleuren en legenda in deze figuur geven aan bij welk thema een indicator hoort.

De vier daaropvolgende figuren tonen de scores per thema. Per thema wordt tevens een indicatie geven wat de ontwikkeling per indicator betekent:

  • Neutraal (blauw). Indicatoren met een relatieve score tussen de 95 – 105 krijgen de indicatie neutraal. Het verschil tussen het jaar 2022 en het meerjaarsgemiddelde is in deze gevallen klein. Daarnaast krijgen sommige indicatoren de indicatie neutraal wanneer geen waardeoordeel aan de ontwikkeling te geven is, zoals bijvoorbeeld bij grondgebruik.
  • Gunstig (groen). Indicatoren met een relatieve score boven de 105 en waarbij een hogere waarde als gunstig/duurzaam wordt gezien, krijgen een groene kleur. Indicatoren met een relatieve score onder de 95 en waarbij een lagere waarde als gunstig/duurzaam wordt gezien, krijgen eveneens kleur groen.
  • Ongunstig (rood). Indicatoren met een relatieve score boven de 105 en waarbij een lagere waarde als gunstig/duurzaam wordt gezien, krijgen een rode kleur. Indicatoren met een relatieve score onder de 95 en waarbij een hogere waarde als gunstig/duurzaam wordt gezien, krijgen eveneens kleur rood.
  • Geen data (grijs). Indicatoren waar geen data voor beschikbaar zijn, krijgen een grijze kleur.

Totaal

Grafiek wordt geladen...

Bij 13 van de 16 indicatoren voor de akkerbouw zijn data beschikbaar. De indicatoren 'gewasdiversiteit', 'groenbauwe dooradering' en 'klimaat' zijn nog niet gevuld. Wat opvalt is dat op de indicatoren 'natuurbeheer' (het aandeel akkerbouwbedrijven wat natuurbeheer toepast), 'verbreding' (het aandeel akkerbouwbedrijven wat verbredingsactiviteiten toepast) en 'duurzaam voedsel' (het aandeel duurzame consumentenbestedingen in de productcategorie 'brood, granen, koek en gebak') een flinke stijging laten zien in het jaar 2022 ten opzichte van het meerjaarsgemiddelde 2015-2019. Hierbij moet echter wel opgemerkt worden dat deze laatste indicator maar een deel van de akkerbouwproducten omvat. Belangrijke producten zoals aardappelen zijn niet in deze categorie opgenomen.

Ecologische impact

Grafiek wordt geladen...

Alleen de indicatoren 'natuurbeheer' (het aandeel akkerbouwbedrijven wat natuurbeheer toepast) en 'stikstofoverschot' (het stikstofbodemoverschot per ha op akkerbouwbedrijven) zijn gevuld. Er zijn meer akkerbouwbedrijven in Noord-Holland die natuurbeheer toepassen dan gemeten in de referentieperiode 2015-2019. Daarbij moet opgemerkt worden dat in de referentieperiode maar eenmaal een uitvraag is geweest in de landbouwtelling. Voor natuurbeheer is geen informatie bekend voor het jaar 2022, maar is er gebruik gemaakt van een recenter jaar: het jaar 2023. Het 'stikstofoverschot' daalt in 2022 ten opzichte van de referentieperiode 2015-2019. Zie voor verdere toelichting de pagina's waar onderaan deze pagina naar verwezen wordt.

Economische impact

Grafiek wordt geladen...

De 'toegevoegde waarde' (de totale toegevoegde waarde van het akkerbouwcomplex), 'inkomen' (het inkomen uit bedrijf per onbetaalde arbeidsjaareenheid), 'solvabiliteit' en "werkgelegenheid (de arbeidsinzet op primaire akkerbouwbedrijven) is in 2022 hoger dan het niveau in de referentieperiode 2015-2019. Voor de indicatoren 'moderniteit' (verhouding boekwaarde en nieuwwaarde van gebouwen, installaties, machines en werktuigen op akkerbouwbedrijven) en 'opvolging' (aandeel akkerbouwbedrijven van vijftigplussers met een opvolger) daalt ten opzicht van de referentieperiode. Daarbij moet opgemerkt worden dat in de referentieperiode maar eenmaal een uitvraag is geweest in de landbouwtelling voor de opvolgingssituatie. Voor opvolging is geen informatie bekend voor het jaar 2022, maar is er gebruik gemaakt van een recenter jaar: het jaar 2023. Zie voor verdere toelichting de pagina's waar onderaan deze pagina naar verwezen wordt.

Ruimtelijke impact

Grafiek wordt geladen...

Er zijn maar twee indicatoren gevuld voor het thema ruimtelijke impact. Het 'grondgebruik' (oppervlakte akkerbouwgewassen) daalt licht in 2022 ten opzichte van de referentieperiode 2015-2019. De indicator 'verbreding' (het aandeel akkerbouwbedrijven wat verbredingsactiviteiten toepast) stijgt. Daarbij moet opgemerkt worden dat in de referentieperiode maar eenmaal een uitvraag is geweest in de landbouwtelling. Voor verbreding is geen informatie bekend voor het jaar 2022, maar is er gebruik gemaakt van een recenter jaar: het jaar 2023. Zie voor verdere toelichting de pagina's waar onderaan deze pagina naar verwezen wordt. Voor de indicator 'gewasdiversiteit' is wel informatie beschikbaar vanaf 2020 maar niet voor de periode 2015-2019. Vandaar dat deze indicator hier ontbreekt.

Sociale impact

Grafiek wordt geladen...

Alle indicatoren zijn gevuld voor deze indicator, maar geen van de indicatoren toont data specifiek voor de provincie Noord-Holland en alleen de indicator 'waardering' (maatschappelijke waardering op een schaal van 1 tot 7) is specifiek voor de akkerbouw in Nederland. De andere twee indicatoren geven maar beperkt inzicht in de situatie voor de akkerbouw, omdat ze maar gedeeltelijk producten uit de akkerbouw omvatten. Zie voor verdere toelichting de pagina's waar onderaan deze pagina naar verwezen wordt.